بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى

لي چياڭ مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ بۇيرىعىنا قول قويىپ

«ەكولوگيانى قورعاۋ بويىنشا تولەم بەرۋ ەرەجەسىن» جاريالادى

2024.04.11 16:58     كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى

  شينحۋا اگەنتتىگى، 4 - ايدىڭ 10 - كۇنى، بەيجيڭ. مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ زۇڭليى لي چياڭ بىرنەشە كۇننىڭ الدىندا مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ بۇيرىعىنا قول قويىپ، «ەكولوگيانى قورعاۋ بويىنشا تولەم بەرۋ ەرەجەسىن» (تومەندە قىسقاشا «ەرەجە» دەلىنەدى) جاريالادى، بۇل ەرەجە 2024 - جىلى ماۋسىمنىڭ 1 - كۇنىنەن باستاپ اتقارىلادى.

  ەكولوگيانى قورعاۋ بويىنشا تولەم بەرۋ ءتۇزىمى − ەكولوگيالىق وركەنيەت ءتۇزىمىنىڭ ماڭىزدى قۇرامداس بولەگى. «ەرەجە» شي جينپيڭ ەكولوگيالىق وركەنيەت يدەياسىن جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، تۇنىق سۋ، جاسىل تاۋ − باعالى بايلىق ۇستانىمىندا تاباندى بولىپ، پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ ەكولوگيانى قورعاۋ بويىنشا تولەم بەرۋ جونىندەگى بەلگىلەمەلەرى مەن تالاپتارىن، سونداي - اق ءونىمدى تاجىريبەلەر مەن ادىستەردى جالپىلىق، نەگىزدىك اكىمشىلىك زاڭ - ەرەجە فورماسىمەن بەكەمدەپ جانە كەڭەيتىپ، ەكولوگيانى قورعاۋ بويىنشا تولەم بەرۋدىڭ نەگىزگى ءتۇزىم ەرەجەسىن تۇراقتاندىردى، زاڭمەن باسقارۋدىڭ نەگىزدى بەكەمدەۋ، مەجەنى ورنىقتىرۋ، ۇزاق بولاشاققا تيىمدىلىك جاساۋ رولىن تولىق ساۋلەلەندىردى. «ەرەجە» جيىنى 6 تاراۋ، 33 تارماقتان قۇرالعان، وندا نەگىزىنەن مىناداي مازمۇندار بەلگىلەنگەن:

  ءبىرىنشى، ەكولوگيانى قورعاۋ بويىنشا تولەم بەرۋدىڭ مازمۇنىن ايقىنداۋ. ەكولوگيانى قورعاۋ بويىنشا تولەم بەرۋ دەپ قازىنانىڭ بويلىق تولەمى، رايوندار ارا ەندىك تولەم، بازار مەحانيزمى تولەمى سياقتى مەحانيزمدەر ارقىلى ەكولوگيانى قورعاۋدى بەلگىلەمە نەمەسە كەلىسىم بويىنشا ورىستەتكەن ورىندار مەن جەكەلەرگە تولەم بەرەتىن شابىتتاندىرۋ سيپاتتى تۇزىمدىك ورنالاستىرۋ ايتىلىپ وتىر.

  ەكىنشى، قىزمەت پرينسيبىن ايقىنداپ، قىزمەت مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرۋ. ەكولوگيانى قورعاۋ بويىنشا تولەم بەرۋ قىزمەتىندە جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ باسشىلىعىن، ۇكىمەت جەتەكشىلىك ەتۋدى، قوعام ات سالىسۋدى، بازار ارقىلى رەتتەۋدى ۇشتاستىرۋدا، شابىتتاندىرۋ مەن تەجەۋگە تەڭ ءمان بەرۋدە، ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ، سايكەستى ىلگەرىلەتۋدە، ەكولوگيالىق ونىمدىلىك پەن ەكونوميكالىق ونىمدىلىكتىڭ، قوعامدىق ونىمدىلىكتىڭ بىرلىگىندە تاباندى بولۋ كەرەك. اۋدان دارەجەلىدەن جوعارى ۇكىمەتتەر ۇيىمدىق باسشىلىقتى كۇشەيتۋى، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ قاتىستى تاراۋلارى ءوز مىندەتتەرى بويىنشا قاتىستى قىزمەتتەرگە جاۋاپتى بولۋى كەرەك.

  ءۇشىنشى، قازىنانىڭ بويلىق تولەمى ارناعا تۇسىرىلەدى. مەملەكەت قازىنادان اۋدارىپ تولەۋ سياقتى تاسىلدەر ارقىلى ماڭىزدى ەكولوگيالىق ورتا فاكتورلارىن قورعايتىن، سونداي - اق ەكولوگيالىق فۋنكتسياسى ماڭىزدى وڭىرلەردە ەكولوگيانى قورعايتىن ورىندار مەن جەكەلەرگە تولەم بەرەدى. جەرگىلىكتى ۇكىمەتتەر مەن ونىڭ قاتىستى تاراۋلارى تولەم قارجىسىن ەكولوگيانى قورعاۋدى ورىستەتكەن ورىندار مەن جەكەلەرگە دەر كەزىندە بەرۋى كەرەك؛ جەرگىلىكتى ۇكىمەتتەر ءبىر تۇتاس پايدالاناتىن قارجىنى الدىمەن جاراتىلىستىق بايلىقتى قورعاۋ، ەكولوگيالىق ورتانى جونگە سالۋ جانە قالپىنا كەلتىرۋ سياقتىلارعا جۇمساۋ كەرەك.

  ءتورتىنشى، رايوندار ارا ەندىك تولەم بەرۋدى كەمەلدەندىرۋ. ەكولوگيادان يگىلىكتەنەتىن رايوندار مەن ەكولوگيانى قورعايتىن رايوندارداعى حالىق ۇكىمەتتەرىنىڭ كەڭەسۋ سياقتى تاسىلدەر ارقىلى ەكولوگيانى قورعاۋ بويىنشا تولەم بەرۋ مەحانيزمىن ورناتۋىنا دەم بەرۋ، جەتەكشىلىك ەتۋ، ىلگەرىلەتۋ كەرەك. ەكولوگيالىق يقۋاتى ەرەكشە ماڭىزدى وڭىرلەردە وڭىرلەر ارا ەندىك ەكولوگيانى قورعاۋ تولەمىن ورىستەتكەندەردى ورتالىق قازىنا مەن ولكە دارەجەلى قازىنانىڭ جەتەكتەپ قولداۋىنا بولادى؛ تولەم بەرۋ مەحانيزمى قۇرىلىسىندا ونىمدىلىككە قول جەتكىزگەندەردى مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ دامۋ، رەفورما، قازىنا سياقتى تاراۋلارىنىڭ جوبا، قارجى، نىسانداردى ورنالاستىرۋ سياقتى جاقتاردا لايىقتى قولداۋىنا بولادى.

  بەسىنشى، بازار مەحانيزمى تولەمىن ىلگەرىلەتۋگە دەم بەرۋ. بازار مەحانيزمىنىڭ رولىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، قوعامدىق كۇشتەردى، سونداي - اق جەرگىلىكتى ۇكىمەتتەردى بازار ەرەجەسى بويىنشا ەكولوگيالىق ونىمدەردى ساتىپ الۋ جانە قىزمەت وتەۋ سياقتى تاسىلدەر ارقىلى ەكولوگيانى قورعاۋ تولەمىن بەرۋگە شابىتتاندىرۋ كەرەك. قوعامدىق قارجىنىڭ بازارلانعان اينالىمداعى ەكولوگيانى قورعاۋ تولەم قورىن قۇرۋىنا دەم بەرىپ جانە جەتەكشىلىك ەتىپ، ەكولوگيانى قورعاۋ تولەمىنە زاڭ بويىنشا ءتارتىپتى قاتىناسۋ كەرەك.

  التىنشى، قامتاماسىز ەتۋ مەن باقىلاۋ - باسقارۋدى كۇشەيتۋ. ۇكىمەت جانە ونىڭ قاتىستى تاراۋلارى ەكولوگيانى قورعاۋ تولەم قارجىسىن دەر كەزىندە ءتۇسىرۋى جانە تەكسەرىپ بوساتۋى كەرەك، قارجىنى ۇستاپ قالۋ، يەمدەنىپ الۋ، باسقاعا جۇمساۋ، كەشەۋىلدەتۋ نەمەسە بەلگىلەمە بويىنشا پايدالانباۋ، ونىڭ ۇستىنە بەلگىلەنگەن ۋاقىتى تولعانعا دەيىن تۇزەتپەۋ جايتتەرىنە قاراتا، قارجىنى كەشەۋىلدەتۋىنە، كەمەيتۋىنە، توقتاتۋىنا نەمەسە قايتارىپ الۋىنا بولادى. ەكولوگيانى قورعاۋ بويىنشا تولەم بەرۋ قىزمەتىنىڭ جاعدايىن زاڭ بويىنشا دەر كەزىندە جاريا ەتۋ، قارجىنى باسقارۋ، پايدالانۋ جاعدايىنا قازىنالىق باقىلاۋ ورگانى زاڭ بويىنشا قازىنالىق باقىلاۋ جۇرگىزۋى كەرەك.

  كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : مانەپ ەربول ۇلى