شي جينپيڭ فينلانديانىڭ زۇڭتۇڭى ستۋبپەن كەڭەس وتكىزدى

10 - ايدىڭ 29 - كۇنى تۇستەن كەيىن مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ بەيجيڭدەگى حالىق سارايىندا جۇڭگوعا مەملەكەتتىك ساپارمەن كەلگەن فينلانديانىڭ زۇڭتۇڭى ستۋبپەن كەڭەس وتكىزدى. سۋرەتتە: كەڭەستەن بۇرىن شي جينپيڭ مەن حانىمى پىڭ لييۋان ستۋب جانە حانىمى سۋسانامەن بىرگە سۋرەتكە تۇسۋدە.

سۋرەتتى شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى شيە حۋانچى تۇسىرگەن

10 - ايدىڭ 29 - كۇنى تۇستەن كەيىن مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ بەيجيڭدەگى حالىق سارايىندا جۇڭگوعا مەملەكەتتىك ساپارمەن كەلگەن فينلانديانىڭ زۇڭتۇڭى ستۋبپەن كەڭەس وتكىزدى. سۋرەتتە: كەڭەستەن بۇرىن شي جينپيڭ حالىق سارايىنىڭ سولتۇستىك زالىندا ستۋبتى قارسى الۋ سالتىن وتكىزۋدە.

سۋرەتتى شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى ۋاڭ يە تۇسىرگەن

شينحۋا اگەنتتىگى، 10 - ايدىڭ 29 - كۇنى، بەيجيڭ (تىلشىلەر فىڭ شينران، شاۋ ي - بو). 10 - ايدىڭ 29 - كۇنى تۇستەن كەيىن مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ بەيجيڭدەگى حالىق سارايىندا جۇڭگوعا مەملەكەتتىك ساپارمەن كەلگەن فينلانديانىڭ زۇڭتۇڭى ستۋبپەن كەڭەس وتكىزدى.

شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: فينلانديا − جاڭا جۇڭگومەن ەڭ ەرتە ديپلوماتيالىق قارىم - قاتىناس ورناتقان باتىس ەلدەرىنىڭ ءبىرى، سونداي - اق جۇڭگومەن ۇكىمەت ارالىق ساۋدا كەلىسىمىن جاساسقان تۇڭعىش باتىس ەلى. ديپلوماتيالىق قارىم - قاتىناس ورناتقاننان بەرى جۇڭگو مەن فينلانديا باستان - اياق تاتۋ - ءتاتتى ءوتىپ، ءوزارا قۇرمەتتەپ، ءوزارا سەنىم ارتىپ، مەملەكەتتەر ارا تاريحي، مادەنيەت، ءتۇزىم پارقىنان اتتاپ ءوتىپ، تەڭ تۇرعىدا بارىس - كەلىس جاساۋدىڭ ۇلگىسىن ورناتتى. قازىر دۇنيە جۇزىندەگى 100 جىلدىق وزگەرىس جەدەل قۇبىلىپ، ادامزات قوعامى ءدوپ كەلىپ وتىرعان حاۋىپ - قاتەر مەن سىن - سايىس كوبەيدى. وسىنداي جاعدايدا جۇڭگو مەن فينلانديانىڭ بولاشاققا بەت العان جاڭاشا سەلبەستىك سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناسىنىڭ ەرەكشە قۇنى بارىنشا قاستەرلەۋگە جانە ساۋلەلەندىرۋگە تاتيدى. جۇڭگو جاق فينلانديا جاقپەن بىرگە ستراتەگيالىق سەلبەستىكتى كۇشەيتىپ، دوستىق ءداستۇردى ساۋلەلەندىرىپ، جۇڭگو مەن فينلانديانىڭ بولاشاققا بەت العان جاڭاشا سەلبەستىك سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناسىن ونان ارى العا ىلگەرىلەتىپ، ەكى ەل مەن ەكى ەل حالىقتارىنا ءتىپتى دە زور باقىت جاراتىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگى مەن دامۋىنا تىڭ ۇلەس قوسۋدى قالايدى.

شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: جۇڭگو - فينلانديا قارىم - قاتىناسىنىڭ ۇزاق ۋاقىت اقاۋسىز، ورنىقتى دامۋىنىڭ ەڭ ماڭىزدى سەبەبى ەكى ەلدىڭ ءوزارا قۇرمەت ەتۋگە، تەڭ تۇرعىدا مامىلە جاساۋعا باستان ـ اياق تاباندى بولىپ، ءبىر ـ ءبىرىنىڭ وزەكتى مۇددەسى مەن كوڭىل ءبولىپ وتىرعان كەلەلى ىستەرىنە كوڭىل بولگەندىگىندە. جۇڭگو مەن فينلانديانىڭ ناقتى سەلبەستىگىنىڭ باستالۋى ەرتە، تابىسى كوپ، كومەسكى كۇشى زور. تاياۋدا اشىلعان جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى 20 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ءۇشىنشى جالپى ءماجىلىسى رەفورمانى ونان ارى جاپپاي تەرەڭدەتۋ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋ جونىندە جۇيەلى ورنالاستىرۋ جاسادى، بۇل جۇڭگو مەن فينلانديانىڭ سەلبەستىگىنە، سونداي ـ اق دۇنيە ءجۇزىنىڭ دامۋىنا تىڭ قوزعاۋشى كۇش، تىڭ وراي اكەلەدى. فينلانديا جاقتىڭ جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋ اياق الىسىنا بەلسەنە ات سالىسىپ، جاسىل تيپكە بۇرىلىس جاساۋ، ينفورماتسيا تەحنيكاسى، سيفرلى ەكونوميكا، جاساندى زەردە، جاڭا ەنەرگيا سياقتى جاڭادان گۇلدەنگەن كاسىپ سالاسى سەلبەستىگىن كەڭەيتىپ، جاڭا داۋىردەگى ەكى ەلدىڭ ءوزارا ءتيىمدى سەلبەستىگىنىڭ جاڭا جاعدايىن قالىپتاستىرۋىن قارسى الامىز. جۇڭگو جاق فينلانديا جاقپەن گۋمانيتارلىق اۋىس ـ كۇيىستى ونان ارى كەڭەيتىپ، فينلانديانى جالاڭ باعىتتاعى ۆيزاسىز ساياسات كولەمىنە ەنگىزۋدى ۇيعاردى، ءتىپتى دە كوپ فينلانديالىق دوستاردىڭ جۇڭگوعا كەلىپ ساۋدامەن شۇعىلدانۋىن، ساياحاتتاۋىن، وقۋعا ءتۇسۋىن قارسى الادى.

شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: جۇڭگو مەن فينلانديا بەيبىتشىلىكتى سۇيەدى، كوپ جاقتىلىقتى جانە ەركىن ساۋدانى دارىپتەيدى. جۇڭگو جاق فينلانديا جاقپەن كليمات وزگەرىسىنە توتەپ بەرۋ، ورگانيزمدەردىڭ الۋان تۇرلىلىگىن قورعاۋ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ باياندى دامۋى، جاساندى زەردەنى باسقارۋ سياقتى ماسەلەلەردە پىكىرلەسۋدى جانە سەلبەسۋدى كۇشەيتىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگىن، ورنىقتىلىعىن قول ۇستاسا قورعاپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ بارابار، ءتارتىپتى كوپ ۇيەكتەنۋىن، ەكونوميكانىڭ جالپىعا ءتيىمدى، سيىسىمدى جاھاندانۋدى ىلگەرىلەتۋدى قالايدى. كەلەر جىل − جۇڭگو مەن ەۆروپا وداعى ديپلوماتيالىق قارىم - قاتىناس ورناتقاندىعىنىڭ 50 جىلدىعى، فينلانديا جاقتىڭ جۇڭگو - ەۆروپا قارىم - قاتىناسىنىڭ اقاۋسىز، ورنىقتى دامۋىن ىلگەرىلەتۋدە ۇزدىكسىز بەلسەندى رول اتقارىپ، جۇڭگو - فينلانديا قارىم - قاتىناسىنىڭ، جۇڭگو - ەۆروپا قارىم - قاتىناسىنىڭ ءوزارا جەبەۋىن، بىرگە دامۋىن جۇزەگە اسىرۋىن ءۇمىت ەتەمىن.

ستۋب مىنالاردى ءبىلدىردى: مەن زۇڭتۇڭ بولىپ تاعايىندالىپ كوپ وتپەي جۇڭگوعا ساپارلاي كەلگەندىگىمگە، اراعا 14 جىل سالىپ ءتوراعا شي جينپيڭمەن تاعى دا كەزدەسكەنىمە توتەنشە قۋانىشتامىن. سول كەزدەن باستاپ دۇنيە ءجۇزى اۋقىمىندا اسا زور وزگەرىستەر تۋىلدى. جۇڭگو ادامدى تاڭ قالدىراتىن دامۋ جەتىستىكتەرىنە قول جەتكىزدى. ديپلوماتيالىق قارىم - قاتىناس ورناتقان 74 جىلدان بەرى فينلانديا مەن جۇڭگو باستان - اياق ءوزارا قۇرمەت ەتىپ، شىنايى مامىلە جاساپ، تەڭ تۇرعىدا پىكىرلەستى، ەكى جاقتى قارىم - قاتىناس تاماشا دامۋدى ساقتادى، سەلبەستىك سالاسى ۇزدىكسىز كەڭەيىپ، سۇبەلى تابىستارعا قول جەتكىزدى. فينلانديا جاق ءبىر جۇڭگو پرينسيبىنە تاباندى بولادى، جۇڭگو جاقپەن كەلەر جىلى ديپلوماتيالىق قارىم - قاتىناس ورناتۋدىڭ 75 جىلدىعىن بىرگە قۇتتىقتاپ، جوعارى جىكتەگىلەردىڭ بارىس - كەلىسىن جيىلەتىپ، گۋمانيتارلىق اۋىس - كۇيىستى كەڭەيتىپ، ەكونوميكا - ساۋدا، جاسىل ەنەرگيا، باياندى دامۋ سياقتى سالالارداعى ناقتى سەلبەستىكتى تەرەڭدەتۋدى قالايدى. فينلانديا جاق جۇڭگو جاقتىڭ حالىقارالىق قارىم - قاتىناستا ۇلكەندى - كىشىلى ەلدەردىڭ تۇگەلدەي تەڭ بولۋىنا تاباندى بولعاندىعىن القايدى، ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ قازىرگى دۇنيە جۇزىندەگى ءتۇرلى جاھاندىق سىن - سايىستى شەشۋ ءۇشىن العا قويعان كەلەلى باستاما ۇستانىمىن القايدى، جۇڭگو جاقتىڭ حالىقارالىق ىستەردەگى ماڭىزدى ىقپالىنا جانە ساۋلەلەندىرگەن ورنىقتىلىق، سىندارلى رولىنا ءمان بەرەدى، جۇڭگو جاقپەن كوپ جاقتى بايلانىستى، سەلبەستىكتى كۇشەيتىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگى مەن ورنىقتىلىعىن جەبەۋگە ۇلەس قوسۋدى قالايدى. ەۆروپا مەن جۇڭگونىڭ ەكونوميكاسى تىعىز بايلانىستى، ”قول ءۇزۋ، تىزبەكتى بۇزۋ“، ”جاڭا قىرعي قاباقتىق سوعىس“ ءارقانداي ءبىر جاقتىڭ مۇددەسىنە ۇيلەسپەيدى. فينلانديا جاق ەۆروپا - جۇڭگو قارىم - قاتىناسىنىڭ ءساتتى دامۋىن ىلگەرىلەتۋدە بەلسەندى رول اتقارۋدى قالايدى.

ەكى جاق تاعى ۋكراينا داعدارىسى جانە پالەستينا - يزرايل قاقتىعىسى سياقتى ماسەلەلەر جونىندە ىشكەرىلەي پىكىر اۋىستىردى. شي جينپيڭ جۇڭگو جاقتىڭ پرينسيپتىك تۇرعىسىن بايىمداپ، فينلانديانى قامتىعان قاتىستى جاقتارمەن بىرگە قۇلشىنىپ، داعدارىستى بەيبىت جولمەن شەشۋدى ىلگەرىلەتۋدە ۇزدىكسىز بەلسەندى رول اتقارۋدى قالايتىندىعىن ءبىلدىردى.

كەڭەستەن كەيىن ەكى ەل مەملەكەت باسشىلارى وقۋ - اعارتۋ، سۋ يگىلىگى، قورشاعان ورتانى قورعاۋ، اينالمالى ەكونوميكا، اۋىل شارۋاشىلىق، ازىق - تۇلىك ونىمدەرى سياقتى سالالارداعى كوپتەگەن ەكى جاقتى سەلبەستىك قۇجاتتارىنا قول قويۋعا بىرگە كۋا بولدى.

ەكى جاق «جۇڭگو مەن فينلانديانىڭ بولاشاققا بەت العان جاڭاشا سەلبەستىك سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناسىن ىلگەرىلەتۋ جونىندەگى بىرلەسكەن قىزمەت جوسپارىن (2029-2025)» جاريالادى.

كەڭەستەن بۇرىن شي جينپيڭ مەن حانىمى پىڭ لييۋان حالىق سارايىنىڭ سولتۇستىك زالىندا ستۋب پەن حانىمى سۋسانانى قارسى الۋ سالتىن وتكىزدى.

تيان - انمىن الاڭىندا 21 رەت قۇرمەت ساليۋتى اتىلدى، قۇرمەت قاراۋىلى ساپ تۇزەپ قۇرمەت ءبىلدىردى. ەكى ەلدىڭ مەملەكەت باسشىلارى پارات مىنبەسىنە شىقتى، اسكەري وركەستر جۇڭگو مەن فينلانديا ەكى ەلدىڭ مەملەكەت گيمنىن ورىندادى. ستۋب شي جينپيڭنىڭ سەرىك بولۋىندا جۇڭگو حالىق ازاتتىق ارمياسىنىڭ قۇرمەت قاراۋىلىن كوزدەن كەشىردى ءارى سالتانات قاتارىن كوردى.

سول كۇنى كەشتە شي جينپيڭ مەن پىڭ لييۋان حالىق سارايىنىڭ التىن ءتۇستى زالىندا ستۋب پەن حانىمىنا ارناپ قارسى الۋ قوناعاسىن بەردى.

ۋاڭ ي جوعارىداعى قيمىلدارعا قاتىناستى.

كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى