«ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ ىزدەرى: ۇلگىنىڭ باستاۋىندا» — جۇماتاي اۋباكىر ۇلى 300 مىڭ كيلومەترگە جۋىق جول باسىپ، مالشىلاردى ەمدەدى

9 - ايدىڭ 27 – كۇنى، مەملەكەتتىك ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعى جونىندەگى ماداقتاۋ - سيلاۋ جينالىسى وتكىزىلدى، 352 ۇلگىلى كوللەكتيۆ پەن 368 وزات جەكە ماداقتالىپ - سيلاندى. جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەكەمدەۋ، مەملەكەتتىك ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنىڭ ۇلگىسى — ءار ۇلت حالقىنىڭ اناردىڭ دانىندەي تىعىز ۇيىسۋىنىڭ ەڭ جاندى بەينەسى. حالىق تورابىنىڭ قازاقشا ارناسى بۇگىننەن باستاپ ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنداعى ۇلگىلەردىڭ حيكاياسى جونىندە قالام تەربەيتىن «ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ ىزدەرى: ۇلگىنىڭ باستاۋىندا» اتتى جەللەس حابار شىعارىپ، ءار ۇلت حالقىنىڭ قالاي ەتەنە بولىپ، ءوزارا تەرەڭ سۇيسپەنشىلىك ورناتىپ، قول ۇستاسا العا باسقانىن تانىستىرادى.

9 – ايدىڭ 27 – كۇنى، تۇستەن بۇرىن مەملەكەتتىك ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعى جونىندەگى ماداقتاۋ ـ سيلاۋ جينالىسى بەيجيڭدە وتكىزىلدى، تەكەس اۋداندىق مال شارۋاشىلىق بوزادىر شيپاحاناسى پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى جۇماتاي اۋباكىر ۇلى پارتيا ورتالىق كوميتەتى، مەملەكەتتىك كەڭەس جاعىنان «مەملەكەتتىك ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنداعى ۇلگىلى جەكە» داڭقتى اتاعىن الدى.

تار جول، تايعاق كەشۋلەردەن وتكەن ”دەنساۋلىقتىڭ قورعاۋشىسى“. اسقار تيانشان، ۇشى - قيىرسىز قارلى القاپ. تەڭىز دەڭگەيىنەن 3000 مەتر بيىكتىكتەگى بوزادىر مال شارۋاشىلىق رايونىندا اق حالات كيىنىپ، ارقاسىندا ءدارى ساندىعىن اسىپ، اتقا ءمىنىپ جالاما قۇزدان اسىپ، اساۋ وزەندەردەن ءوتىپ جۇرەتىن تانىس بەينەنى ۇنەمى جولىقتىراسىز، ول 30 جىلدى ءبىر كۇنگىدەي وتكىزگەن، بوزادىرداعى قاتەرلى جول دەپ اتاعان جولدارىڭ ءبارىن باسقان ”دەنساۋلىقتىڭ قورعاۋشىسى “ — جۇماتاي اۋباكىر ۇلى.

جۇماتاي شيپاگەر وتباسىندا دۇنيەگە كەلگەن، اكەسىنىڭ ىقپالىنا ۇشىراپ، شيپاگەر بولۋدى تاڭداعان، وتكەن عاسىردىڭ 90 - جىلدارىنىڭ باسىندا قۇلجا دەنساۋلىق ساقتاۋ مەكتەبىنەن وقۋ تاۋىسقاننان كەيىن، بوزادىر مال شارۋاشىلىق رايونىنىڭ شيپاحاناسىنا كەلىپ قىزمەت ىستەيدى. كوز جۇمار الدىندا، اكەسى ءوزى ون نەشە جىل اسقان ءدارى ساندىعىن جۇماتايعا بەرىپ، ”مۇنى مەنىڭ كوزىمدەي كور، مەن ءارقاشان قاسىڭدا دەپ ويلا، قىزمەتىڭدى جاقسى ىستە، شيپاگەر دەگەن اتىڭا ساي بول “دەپ تاپسىرادى.

اكەسىنىڭ اماناتىمەن جۇماتاي شيپاگەرلىك جولىن باستايدى.

بوزادىر مال شارۋاشىلىق رايونى تەكەس اۋدانىنداعى مالشىلاردىڭ قىستاۋلىعى، جيىنى 2 مىڭنان استام وتباسى، 6000 نان استام ادام بار. ۇزىننان - ۇزاققا سوزىلعان، قاراسا كوز جەتكىسىز اسقار تاۋ، تاۋ جولىنىڭ ءبىر جاعى جالاما جارتاس. شارت - جاعداي جاپالى بولعاندىقتان تەكەس اۋداندىق دەنساۋلىق ساقتاۋ مەكەمەسىنىڭ مال شارۋاشىلىق شيپاحاناسىنا جىبەرگەن دارىگەرلەرى بۇل ارادا ۇزاسا 3 اي عانا تۇرا الادى. وسى 31 جىلدا جۇماتاي شارت ـ جاعدايى ءتىپتى دە جاقسى جەرگە بارىپ قىزمەت ىستەۋ ورايىنا يە بولادى، ءبىراق ول بىلاي دەيدى: ” اۋدان - قالالاردا ۇزدىك شيپاگەرلەر وتە كوپ، ماعان قاراپ قالعانى جوق، ءبىراق بۇل اراداعى مالشىلار مەنى ءتىپتى دە قاجەت ەتەدى.“

قاتىناس قولايسىز بولعاندىقتان، ناۋقاستانعان مالشىلاردىڭ كوبى تاۋدان تۇسە الماي، باسقالاردى جىبەرىپ شاقىرتادى. وسىنداي كەزدەردە جۇماتاي ەش ويلانباستان، اتقا ءمىنىپ تاۋعا بارىپ ناۋقاستى ەمدەيدى. شاقىرىپ كەلەتىندەر كەيدە ءتۇن ورتاسىندا جۇماتايدىڭ ەسىگىن قاققاندا، ول ءتۇن ورتاسىندا قولىنا پروجەكتر الىپ تاۋعا شىعادى. قىستا ناۋقاس ادام كوپ بولادى، وتە – موتە، قالىڭ قار جاۋعان كەزدە كۇن سۋىق، جول تايعاق بولادى، ءار جولى سىرتقا شىعىپ دياگنوز قويۋ ءبىر رەتكى قاتەرلى كەشىرمە دەۋگە بولادى. جۇماتايدى قۋانتارلىعى، قازىر مال شارۋاشىلىق رايونىنىڭ شارت - جاعدايى جاقساردى، مالشىلاردى ارالاپ اۋرۋ كورگەندە اۆتوكولىكپەن بارۋعا بولادى، بۇرىن اتقا ءمىنىپ ءبىر رەت ارالاپ دياگنوز قويۋعا ءبىر - ەكى اي ۋاقىت كەتەتىن بولسا، ال قازىر ءبىر اپتادا ارالاپ شىعۋعا بولادى.

”بوزادىر مالشىلارى وتە باقىتتى، ويتكەنى بىزدە جۇماتاي بار“دەدى مالشى جەكسەنباي سۇلتانعازى ۇلى.

مالشىلاردىڭ ەمدەلە الۋى ءۇشىن جۇماتاي كاسىبىن قاجىرلىلىقپەن زەرتتەپ، كوپتەگەن ناۋقاستاردى ەمدەپ جازىپ، كوپتەگەن انانى بوساندىرىپ، كوپتەگەن وتباسىندا قيىنشىلىعى بار مالشىلاردىڭ ەمدەلۋ اقىسىن كەشىرىم ەتتى...... ول ءار مالشى وتباسىن دەن قويا قورعادى، ول مالشىلار ايرىلا المايتىن بەساسپاپ شيپاگەر.

مەملەكەتتىك تاڭداۋلى پارتيا مۇشەسى، جۇڭگوداعى ەڭ تاڭداۋلى اۋىل ـ قىستاق شيپاگەرى، مەملەكەتتىك ءمورال ۇلگىسىنە ۇسىنۋ سيلىعى...... جۇماتاي كوپتەگەن داڭققا يە بولدى، ءبىراق ول باستان ـ اياق اۋەلگى ماقساتىنان اينىمادى. قاتتى قالجىراعاندىقتان، ول جۇرەك اۋرۋىنا شالدىعىپ، ۇستىرتتە قىزمەت ىستەۋگە ۇيلەسپەي قالدى، اۋدان ونى تالاي رەت ەگىنشىلىك رايونىنا جوتكەۋدى ايتسا دا، ءبىراق ول سىپايىلىقپەن باس تارتتى. ”كوممۋنيستىك پارتيا مۇشەسى رەتىندە، مالشىلاردىڭ ءومىرىن، سالاماتتىعىن ويداعىداي قورعاۋ — مەنىڭ جاۋاپكەرشىلىگىم، بورىشىم“ دەدى ول.

كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى