2024.07.23 17:27 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى
جاڭا ءداۋىر، جاڭا جورىقتىڭ نىسانا ـ مىندەتتەرىن جۇزەگە اسىرۋدا رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋدى جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ ءتۇبىرلى قوزعاۋشى كۇشى ەتۋ كەرەك. پارتيا 20 - كەزەكتەتى ورتالىق كوميتەتى ءۇشىنشى جالپى ءماجىلىسى قاراپ ماقۇلداعان «جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋ تۋرالى قاۋلىسى» ماڭىزدى ءتۇيىندى كورنەكتىلەندىرۋگە ءتىپتى دە ءمان بەرىپ، ءتۇزىلىس، مەحانيزم رەفورماسىن كورنەكتىلەندىرىپ، ستىراتەگيالىق، جالپىلىق سيپاتتى كەلەلى رەفورمانى كورنەكتىلەندىرىپ، ەكونوميكالىق ءتۇزىلىس رەفورماسىنىڭ جەتەكتەۋ رولىن، رەفورمانىڭ جەتەكتەۋ رولىن كورنەكتىلەندىرىپ، رەفورمانى ونان ارى جاپپاي تەرەڭدەتۋ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋ ءۇشىن ءتۇيىندى مىندەتتەردى ايقىنداپ، نەگىزگى قامال الۋ بەتالىسىن اتاپ كورسەتتى.
ماڭىزدى سالالاردى، ماڭىزدى مىندەتتەردى، ماڭىزدى سىناق تۇيىندەرىن يگەرۋمەن بىرگە، شەشۋشى تۇلعالاردى، شەشۋشى بۋىنداردى، شەشۋشى تۇيىندەردى يگەرىپ، ءتۇيىن ارقىلى جالپى جاعدايعا جەتەكشىلىك ەتۋ − جاڭا داۋىردە رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋدىڭ ماڭىزدى ءادىسى. پارتيا 18 ـ قۇرىلتايىنان بەرى شي جينپيڭ جولداستى ۇيىتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتى دامۋ سىندى ماڭداي الدى ماڭىزدى ءتۇيىندى تۇردە مىقتاپ ارقاۋ ەتىپ، ءار جاقتاعى رەفورمالاردى ورنالاستىرىپ، ەكونوميكالىق ءتۇزىلىس رەفورماسىنىڭ جەتەكشىلىك رولىن ساۋلەلەندىرىپ، رەفورمانىڭ ءىشىنارالىق ىزدەنۋدەن، مۇز جارىپ، قورشاۋدى بۇزىپ شىعۋدان جۇيەلى شوعىرلاندىرۋعا، جاپپاي تەرەڭدەتۋگە بۇرىلىس جاساۋىن جۇزەگە اسىرىپ، ءار سالاداعى نەگىزدىك ءتۇزىم جۇلگەسىن نەگىزىنەن ورناتىپ، رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋدە تاريحي ۇلى تابىستارعا قول جەتكىزدى. اماليات مىنانى تولىق دالەلدەدى: ءتۇيىندى تۇردە قامال الۋعا تاباندى بولىپ، جالپى تۇلعالىق ىلگەرىلەتۋ نەگىزىندە باستى قايشىلىق پەن قايشىلىقتىڭ باستى جاعىن يگەرىپ، جالپى جاعداي مەن ءىشىنارالىقتى سايكەستىرۋدى، تۇبىرىنەن وڭاۋ مەن ۇستىنەن وڭاۋدى ۇشتاستىرۋدى، بىرتىندەپ ىلگەرىلەۋ مەن قامال الۋدى ۇشتاستىرۋدى قۇلشىنا جۇزەگە اسىرىپ، جالپى تۇلعالىق ىلگەرىلەتۋ مەن ءتۇيىندى تۇردە قامال الۋدىڭ بىرلىگىن جۇزەگە اسىرعاندا عانا، ارقاۋدىڭ ايقىن بولۋىن جۇزەگە اسىرۋعا بولادى.
باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: ”ەكونوميكالىق ءتۇزىلىس رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ − ءالى دە رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋدىڭ ماڭىزدى ءتۇيىنى، باستى مىندەتى − جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتۋگە ءتيىمدى ءتۇزىلىس، مەحانيزمدى كەمەلدەندىرىپ، دامۋدىڭ جاڭا قوزعاۋشى كۇشىن، جاڭا ابزالدىعىن سومداپ، ’ەكىدەن تيتتەي دە اۋىتقىماۋعا‘ تاباندى بولىپ جانە ونى تياناقتاندىرىپ، بۇكىل ەل بويىنشا ءبىر تۇتاس ۇلكەن بازار قۇرىپ، بازار ەكونوميكاسى نەگىزگى ءتۇزىمىن كەمەلدەندىرۋ“. جالپى ءماجىلىس ماقۇلداعان «قاۋلى» 2035 ـ جىلى سوتسياليستىك وسىزامانداندىرۋ نىساناسىن نەگىزىنەن جۇزەگە اسىرۋدى كوزدەپ، الداعى 5 جىلداعى كەلەلى رەفورما شارالارىن ءتۇيىندى تۇردە ورنالاستىردى، ەكونوميكالىق ءتۇزىلىس رەفورماسىنىڭ جەتەكشىلىك رولىن ساۋلەلەندىرۋگە، جاپپاي جاڭالىق اشۋدى قولدايتىن ءتۇزىلىس مەحانيزمىن ورناتۋعا باسا ءمان بەرۋ ونىڭ ماڭىزدى ەرەكشەلىگى سانالادى.
مىنانى ىشكەرىلەي تانۋىمىز كەرەك: جوعارى دەڭگەيدەگى سوتسياليستىك بازار شارۋاشىلىعى ءتۇزىلىسى − جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدىڭ ماڭىزدى كەپىلى، ۇكىمەت پەن بازاردىڭ قاتىناسى سىندى وزەكتى ماسەلەنى ويداعىداي ءبىر جاقتى ەتكەندە عانا، ”ەركىنە دە قويا بەرىپ“، ”باسقارا دا الاتىن“ بولعاندا عانا، تۇتاس قوعامنىڭ ىشكى قوزعاۋشى كۇشى مەن جاڭالىق اشۋ ومىرشەڭدىك كۇشىن اناعۇرلىم ويداعىداي تاسقىنداتۋعا بولادى؛ جوعارى ساپالى دامۋ − جاپپاي سوتسياليستىك وسىزاماندانعان مەملەكەت قۇرۋدىڭ ماڭداي الدى مىندەتى، تەك جاڭا دامۋ ۇستانىمى ارقىلى رەفورماعا جەتەكشىلىك ەتىپ، جاڭا دامۋ كەزەڭىن تياناق ەتىپ، قامداۋ جاعىنداعى قۇرىلىمدىق رەفورمانى تەرەڭدەتىپ، جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ شابىتتاندىرۋ، تەجەۋ مەحانيزمىن كەمەلدەندىرگەندە عانا، دامۋدىڭ جاڭا قوزعاۋشى كۇشىن، جاڭا ابزالدىعىن سومداۋعا بولادى؛ عىلمي ماكرولىق تىزگىندەۋ، ءونىمدى ۇكىمەتتىك باسقارۋ − سوتسياليستىك بازار شارۋاشىلىعى ءتۇزىلىسىنىڭ ابزالدىعىن ساۋلەلەندىرۋدىڭ ىشكى تالابى، ماكرولىق تىزگىندەۋ ءتۇزىمى جۇيەسىن كەمەلدەندىرىپ، قازىنا - سالىق، فينانس سياقتى ءتۇيىندى سالالارداعى رەفورمانى ءبىر تۇتاس ىلگەرىلەتكەندە عانا، ماكرولىق ساياساتتىڭ بەتالىسىن كۇشەيتۋگە بولادى؛ قالا مەن اۋىلدىڭ توعىسپالى دامۋى − جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدىڭ تابيعي تالابى، جاڭاشا ونەركاسىپتەندىرۋدى، جاڭاشا قالا - قالاشىقتاندىرۋدى جانە اۋىل - قىستاقتى جاپپاي گۇلدەندىرۋدى ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ، قالا مەن اۋىلدىڭ جوبا، قۇرىلىس، باسقارۋىنىڭ توعىسۋ دەڭگەيىن جاپپاي جوعارىلاتىپ، قالا مەن اۋىل فاكتورلارىنىڭ تەڭ تۇرعىدا اۋىسۋىن، قوس باعىتتا اۋىسۋىن جەبەگەندە عانا، قالا مەن اۋىلدىڭ بىرگە گۇلدەنىپ - كوركەيۋىن، دامۋىن جەبەۋگە بولادى؛ ەسىك اشۋ − جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدىڭ ايقىن بەلگىسى، سىرتقا ەسىك اشۋ سىندى نەگىزگى مەملەكەت ساياساتىنا تاباندى بولىپ، ەسىك اشۋ ارقىلى رەفورمانى جەبەۋگە تاباندى بولىپ، اناعۇرلىم جوعارى دەڭگەيدەگى اشىق ەكونوميكالىق جاڭا ءتۇزىلىس ورناتقاندا عانا، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدىڭ دامۋ كەڭىستىگىن ۇزدىكسىز كەڭەيتۋگە بولادى.
وقۋ - اعارتۋ، عىلىم - تەحنيكا، دارىندىلار − جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدىڭ نەگىزدىك، ستراتەگيالىق تىرەگى. پارتيا 20 ـ قۇرىلتايىنىڭ بايانداماسىندا تۇڭعىش رەت وقۋ ـ اعارتۋ، عىلىم ـ تەحنيكا، دارىندىلار ارناۋلى تاراۋ رەتىندە بايىمدالدى ءارى ءبىر تۇتاس ورنالاستىرىلدى، 2035 ـ جىلعا بارعاندا وقۋ ـ اعارتۋدا قۇدىرەتتى ەل، عىلىم ـ تەحنيكادا قۇدىرەتتى ەل، دارىندىلاردا قۇدىرەتتى ەل قۇرۋ ايقىندالدى. جالپى ءماجىلىس ماقۇلداعان «قاۋلى» وقۋ - اعارتۋ، عىلىم – تەحنيكا، دارىندىلار ءتۇزىلىس، مەحانيزمىن ءبىر تۇلعالاندىرۋ رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ جونىندە ماڭىزدى ورنالاستىرۋ جاسادى. عىلىم - تەحنيكا − ءبىرىنشى وندىرگىش كۇش، دارىندىلار − ءبىرىنشى بايلىق، جاڭالىق اشۋ − ءبىرىنشى قوزعاۋشى كۇش ەكەنىن، مەملەكەتتى عىلىم - تەحنيكامەن، وقۋ - اعارتۋمەن گۇلدەندىرۋ ستراتەگياسىن، مەملەكەتتى دارىندىلار ارقىلى قۇدىرەتتەندىرۋ ستراتەگياسىن، دامۋعا جاڭالىق اشۋ ارقىلى دەم بەرۋ ستراتەگياسىن ىشكەرىلەي اتقارىپ، وقۋ - اعارتۋ، عىلىم – تەحنيكا، دارىندىلار ءتۇزىلىس، مەحانيزمىن ءبىر تۇلعالاندىرۋ رەفورماسىن ءبىر تۇتاس ىلگەرىلەتىپ، جاڭاشا بۇكىل ەل بولىپ جۇمىلۋ ءتۇزىلىسىن اقاۋسىزداندىرىپ، مەملەكەتتىڭ جاڭالىق اشۋ جۇيەسىنىڭ جالپى تۇلعالىق ونىمدىلىگىن جوعارىلاتقاندا عانا، جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ ەسەلەپ ارتۋ اسەرىن قالىپتاستىرىپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋعا تىرەك بولاتىنىمىزدى جانە جەتەكشىلىك ەتە الاتىنىمىزدى تەرەڭ تانۋىمىز كەرەك.
ەلىمىزدىڭ رەفورما جاساپ، ەسىك اشقاننان بەرگى امالياتى قوعامدىق وندىرگىش كۇشتەردى ازات ەتۋ مەن دامىتۋدى مىقتى يگەرگەندە عانا، باسقا جاقتارداعى رەفورمالاردى پارمەندى ىلگەرىلەتىپ، باسقا جاقتارداعى رەفورمالاردىڭ سايكەستى ىلگەرىلەۋىنە ىقپال جاساۋعا بولاتىندىعىن تولىق دالەلدەدى. پارتيا 20 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتى ءۇشىنشى جالپى ءماجىلىسىنىڭ رۋحىن مۇقيات ۇيرەنىپ، دايەكتىلەندىرىپ، ماڭىزدى ءتۇيىندى كورنەكتىلەندىرۋگە اناعۇرلىم ءمان بەرىپ، ەكونوميكالىق ءتۇزىلىس رەفورماسىنىڭ جەتەكتەۋ رولىن ساۋلەلەندىرىپ، قوعامدىق وندىرگىش كۇشتەردى ونان ارى ازات ەتىپ جانە دامىتىپ، قوعامنىڭ ومىرشەڭدىك كۇشىن تاسقىنداتىپ جانە كۇشەيتىپ، وندىرىستىك قاتىناس پەن وندىرگىش كۇشتىڭ، قوندىرما مەن بازيستىڭ، مەملەكەتتى باسقارۋ مەن قوعامدىق دامۋدىڭ اناعۇرلىم ويداعىداي سايكەسۋىن ىلگەرىلەتكەندە عانا، ءسوز جوق، جاڭا داۋىردەگى رەفورما جاساپ، ەسىك اشۋدىڭ تىڭ داستانىن جازىپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋگە ۇزدىكسىز پارمەندى قوزعاۋشى كۇش قوسا الامىز.
كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى