2024.09.04 16:14 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى
9 - ايدىڭ 3 - كۇنى تۇستەن كەيىن مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ بەيجيڭدەگى حالىق سارايىندا جۇڭگو - افريكا سەلبەستىك تالقى مىنبەرى بەيجيڭ باسشىلار ماجىلىسىنە قاتىناسۋ ءارى مەملەكەتتىك ساپاردا بولۋ ءۇشىن جۇڭگوعا كەلگەن نيگەريانىڭ زۇڭتۇڭى تينۋبۋمەن كەڭەس وتكىزدى.
سۋرەتتى شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى حۋاڭ جيڭۋىن تۇسىرگەن
9 - ايدىڭ 3 - كۇنى تۇستەن كەيىن مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ بەيجيڭدەگى حالىق سارايىندا جۇڭگو - افريكا سەلبەستىك تالقى مىنبەرى بەيجيڭ باسشىلار ماجىلىسىنە قاتىناسۋ ءارى مەملەكەتتىك ساپاردا بولۋ ءۇشىن جۇڭگوعا كەلگەن نيگەريانىڭ زۇڭتۇڭى تينۋبۋمەن كەڭەس وتكىزدى. سۋرەتتە: كەڭەستەن بۇرىن شي جينپيڭ حالىق سارايىنىڭ سولتۇستىك زالىندا تينۋبۋدى قارسى الۋ سالتىن وتكىزۋدە.
سۋرەتتى شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى لي تاۋ تۇسىرگەن
شينحۋا اگەنتتىگى، 9 - ايدىڭ 3 - كۇنى، بەيجيڭ (تىلشىلەر ما جويان، شاۋ ي – بو). 9 - ايدىڭ 3 - كۇنى تۇستەن كەيىن مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ بەيجيڭدەگى حالىق سارايىندا جۇڭگو - افريكا سەلبەستىك تالقى مىنبەرى بەيجيڭ باسشىلار ماجىلىسىنە قاتىناسۋ ءارى مەملەكەتتىك ساپاردا بولۋ ءۇشىن جۇڭگوعا كەلگەن نيگەريانىڭ زۇڭتۇڭى تينۋبۋمەن كەڭەس وتكىزدى. ەكى ەل مەملەكەت باسشىلارى جۇڭگو مەن نيگەريانىڭ قارىم - قاتىناسىن جان - جاقتى ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناس دەڭگەيىنە كوتەرەتىندىكتەرىن جاريالادى.
شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: نيگەريا − ماڭىزدى ىقپالعا يە افريكاداعى ءىرى ەل، حالىق سانىنىڭ وراسان زور كولەمى مەن دامۋ كومەسكى كۇشىنە يە. ديپلوماتيالىق قارىم - قاتىناس ورناتقان جارتى عاسىردان استام ۋاقىتتان بەرى جۇڭگو مەن نيگەريا باستان - اياق ءوزارا قۇرمەت ەتىپ، تەڭ تۇرعىدا مامىلە جاساپ، بىرلەسىپ ءوزىن الۋەتتەندىرۋ، سەلبەسىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلۋ جولىمەن ءجۇردى. تاياۋ جىلداردان بەرى ەكى ەل جۇڭگو - افريكا سەلبەستىك تالقى مىنبەرى جۇلگەسىندە ءبىر توپ ۇلگىلىك، ستراتەگيالىق سەلبەستىك نىسانىن بىرگە اتقاردى. جۇڭگو رەفورمانى ونان ارى جاپپاي تەرەڭدەتىپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدە، بۇل جۇڭگو – نيگەريا قارىم - قاتىناسىنىڭ دامۋىنا اناعۇرلىم كوپ وراي اكەلەدى. ەكى جاق جوعارى ساپالى سەلبەستىك ارقىلى وزدەرىنىڭ وسىزاماندانۋىن قول ۇستاسا جۇزەگە اسىرىپ، جۇڭگو - نيگەريا قارىم - قاتىناسىنىڭ تىڭ دا اناعۇرلىم زور دامۋىن جۇزەگە اسىرۋدى ىلگەرىلەتۋى كەرەك.
شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: ەكى جاق ستراتەگيالىق ءوزارا سەنىمدىلىكتى كۇشەيتىپ، ەكى جاقتى قارىم - قاتىناسقا ستراتەگيالىق دەڭگەيدەن جانە ۇزاق بولاشاقتىق تۇرعىدان قاراۋعا جانە ونى دامىتۋعا تاباندى بولىپ، ءبىر - ءبىرىنىڭ وزەكتى مۇددەسىنە جانە ءجىتى قاداعالاپ وتىرعان كەلەلى ىستەرىنە ساياتىن ماسەلەلەردە ءبىرىن - ءبىرى تاباندىلىقپەن قولداۋ كورسەتۋى كەرەك. دامۋ ستراتەگياسىن ۇشتاستىرۋدى كۇشەيتىپ، ابزالدىقتار ارقىلى ءبىرىن - ءبىرى تولىقتايتىن، ءوزارا پايدا جەتكىزىپ، تەڭ يگىلىككە كەنەلەتىن ناقتى سەلبەستىكتىڭ جاڭا جاعدايىن قالىپتاستىرىپ، نەگىزدىك قۇرىلعىلاردىڭ، ەنەرگيانىڭ، كەن ونىمدەرىنىڭ كاسىپ سالاسىمەن بىرلەسە، توعىسا دامۋىن ىلگەرىلەتىپ، سيفرلى ەكونوميكا، جاڭا ەنەرگيا سياقتى جاڭا سەلبەستىكتىڭ ارتۋ تۇيىندەرىن قالىپتاستىرۋ كەرەك. نيگەريا جاقتىڭ نيگەرياداعى جۇڭگولىق قىزمەتكەرلەر مەن نىسانداردىڭ حاۋىپسىزدىگىن قورعاۋىن ءۇمىت ەتەمىن. گۋمانيتارلىق اۋىس - كۇيىستى كۇشەيتىپ، ءوزارا ءتۇسىنىسۋدى نىعايتۋ كەرەك. جۇڭگو جاق نيگەريانىڭ لاڭكەستىككە سوققى بەرىپ، ءوڭىردىڭ ورنىقتىلىعىن قورعاپ، حالىقارالىق جانە وڭىرلىك ىستەردە اناعۇرلىم زور رول اتقارۋىن قولدايدى، نيگەريامەن كوپ جاقتى سايكەسۋدى، سەلبەسۋدى كۇشەيتىپ، وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدەردىڭ مۇددەسىن بىرگە قورعاۋدى قالايدى.
شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: جۇڭگو - افريكا سەلبەستىك تالقى مىنبەرى جۇڭگو مەن افريكانىڭ ناقتى سەلبەستىگىن ىلگەرىلەتۋدىڭ ءونىمدى مەحانيزمى عانا ەمەس، سونداي - اق وڭتۇستىك - وڭتۇستىك سەلبەستىگىنىڭ دە تۋى. جۇڭگو جاق وسى رەتكى تالقى مىنبەرىنىڭ بەيجيڭدەگى باسشىلار ءماجىلىسىن وراي ەتىپ، جۇڭگو - افريكا دوستىعىنىڭ تاريحي تاجىريبەلەرىن قورىتىندىلاپ، جوعارى دەڭگەيدەگى جۇڭگو - افريكا تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋدى ىلگەرىلەتىپ، جاڭا داۋىردەگى جۇڭگو - افريكا قارىم - قاتىناسىنىڭ دامۋىنا جاڭا قوزعاۋشى قۋات ۇستەۋدى قالايدى.
تينۋبۋ مىنالاردى ءبىلدىردى: كورىكتى جۇڭگوعا ساپارلاي كەلگەنىمە وتە قۋانىشتىمىن، جۇڭگو جاقتىڭ ىستىق ىقىلاسپەن كۇتىپ العانىنا العىس ايتامىن. نيگەريا –جۇڭگو قارىم - قاتىناسى جارتى عاسىردان استام ۋاقىتقا جالعاستى، ەكى جاقتىڭ سەلبەستىگى نيگەريا ەكونوميكاسىنىڭ دامۋىن جەبەدى. مەن ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ نيگەريا – جۇڭگو قارىم - قاتىناسى جونىندەگى باعاسىن تولىق قۇپتايمىن. نيگەريادا اسا كولەمدى جاس حالىق سانى جانە وراسان زور دامۋ كومەسكى كۇشى بار. جۇڭگونىڭ رەفورما جاساپ، ەسىك اشۋى ۇلى تابىستارعا قول جەتكىزدى، نيگەريا دا رەفورما جاساپ، ەسىك اشۋدى ىلگەرىلەتۋدە، نيگەريا مەن جۇڭگونىڭ ەكونوميكالىق سەلبەستىكتى تەرەڭدەتۋى، جان - جاقتى ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناستى دامىتۋى نيگەريانىڭ بولاشاقتاعى دامۋى جونىنەن توتەنشە ماڭىزدى. نيگەريا جاق جۇڭگونىڭ افريكاداعى ەڭ ۇلكەن ساۋدا، قارجى قوسۋ سەلبەستىك سەرىگى بولۋدى ءۇمىت ەتەدى، اناعۇرلىم كوپ جۇڭگو كاسىپورىندارىنىڭ نيگەرياعا بارىپ قارجى قوسىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى، جاساۋ كاسىبى، كەن بايلىعى، نەگىزدىك قۇرىلعى سياقتى سالالارداعى ءوزارا ءتيىمدى سەلبەستىكتى كەڭەيتىپ، نيگەريا مەن باتىس بولەكتەگى افريكانىڭ وسىزاماندانۋ قۇرىلىسىنا دەم بەرىپ، كەدەيلىكتەن ءونىمدى ارىلتۋىن ءۇمىت ەتەدى، نيگەريا جاق بۇل ءۇشىن تاماشا حاۋىپسىزدىك شارت - جاعدايىن ازىرلەۋدى قالايدى. جۇڭگو جاقتىڭ نيگەريا جاستارىنا ماڭىزدى تاربيەلەۋ ورايىن بەرگەندىگىنە العىس ايتامىن، جۇڭگو جاقپەن گۋمانيتارلىق اۋىس - كۇيىستى تەرەڭدەتۋدى قالايمىز. نيگەريا جاق ءبىر جۇڭگو ساياساتىن باتىل اتقارادى، جۇڭگومەن ءبىر - ءبىرىنىڭ وزەكتى مۇددەسىنە ساياتىن ماسەلەلەردە ۇزدىكسىز ءبىرىن - ءبىرى باتىل قولداۋدى قالايدى. نيگەريا جاق جۇڭگو جاقپەن تىعىز بايلانىس جاساپ، سەلبەسىپ، وسى رەتكى جۇڭگو - افريكا سەلبەستىك تالقى مىنبەرى بەيجيڭ باسشىلار ءماجىلىسىنىڭ تابىستى بولۋىن ىلگەرىلەتۋدى كۇتەدى.
كەڭەستەن كەيىن ەكى ەلدىڭ مەملەكەت باسشىلارى ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى“ بىرگە قۇرۋ سەلبەستىك جوباسىنا قول قويۋ، دۇنيە جۇزىلىك دامۋ باستاماسىن تياناقتاندىرۋدى ىلگەرىلەتۋ، ەكونوميكانى دامىتۋ، جەتىقاراقشى جاساندى سەرىك جول نۇسقاۋ جۇيەسىن قولدانۋ، جەر جاڭعاعىن جۇڭگوعا جەتكىزۋ، اقپارات قۇرالدارى سياقتى سالالارداعى كوپتەگەن ەكى جاقتى سەلبەستىك قۇجاتتارىنا قول قويۋعا بىرگە كۋا بولدى.
ەكى جاق «جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسى مەن نيگەريا فەدەراتسيالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ جاپپاي ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناس ورناتۋ، جوعارى دەڭگەيدەگى جۇڭگو – نيگەريا تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋ جونىندەگى بىرلەسكەن مالىمدەمەسىن» جاريالادى.
كەڭەستەن ىلگەرى شي جينپيڭ حالىق سارايىنىڭ سولتۇستىك زالىندا تينۋبۋدى قارسى الۋ سالتىن وتكىزدى.
ۋاڭ ي جوعارىداعى قيمىلدارعا قاتىناستى.
كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى