جاسىل ءتۇس كورىكتى جۇڭگونىڭ ايقىن ەرەكشەلىگىنە اينالدى (جاڭا جورىقتا ەكپىندەي ىلگەرىلەپ، جاڭا داۋىرگە ۇلەس قوسۋ − ۇلى وزگەرىس)
«حالىق گازەتىنىڭ» ءتىلشىسى گۋ جۇڭياڭ
2022.06.02 16:38 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى
باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ دارىپتەگەن بولاتىن: «ورمان مەن جايىلىم مەملەكەتتىڭ ەكولوگيالىق حاۋىپسىزدىگى جونىنەن نەگىزدىك، ستراتەگيالىق رول اتقارادى، ورمان، جايىلىم كوركەيسە، ەكولوگيا گۇلدەنەدى». «مەملەكەت جەرىن جاسىلداندىرۋدى عىلمي ورىستەتىپ، ورمان، جايىلىم بايلىعىنىڭ جالپى مولشەرى مەن ساپاسىن جوعارىلاتىپ، ەكولوگيالىق جۇيەنىڭ كومىر قىشقىل گازىن ءسىمىرۋ قۋاتىن بەكەمدەپ جانە كۇشەيتىپ، دۇنيە جۇزىلىك ورتا مەن كليماتتى جونگە سالۋدى ىلگەرىلەتۋگە، ادام مەن تابيعات جاراسىمدى قاتار ءومىر سۇرەتىن وسىزامانداندىرۋدى ىسكە اسىرۋعا اناعۇرلىم زور ۇلەس قوسۋ كەرەك».
تاقىر تاۋ جاسىلداندىرىلىپ، سارى توپىراقتى ءوڭىر وزگەشە بەينەگە ەندى. شانشي ولكەسى ۋچي اۋدانى ۋچي ءمالى باسقارماسى نانگوۋ قىستاعىنىڭ تاۋىنداعى شاپتول، الما اعاشتارى قۇلپىرا گۇل اشتى، نانگوۋ قىستاعى پارتيا ياچەيكاسىنىڭ بۇرىنعى شۋجيى يان جىشيۇڭ تەبىرەنە: «بۇرىن تاۋ تاپ - تاقىر بولاتىن، قازىر جاسىل جەلەك جامىلدى، تاقىر جەردى تابا المايسىز» دەدى.
جاسىلداندىرۋ، سونىمەن بىرگە ونى قورعاۋ كەرەك، وسى ماقساتپەن ورمان مەن جايىلىمعا ارناۋلى قورۋشىلار ورنالاستىرىلدى. حىنان ولكەسى شينشيان اۋدانى سىديان اۋىلىنىڭ ەڭ تاڭداۋلى ەكولوگيالىق ورمان قورعاۋشىسى سۇن شاۋبيڭ جىل بويى تاۋدى ءۇي، ورماندى سەرىك ەتىپ جۇمى ىستەيدى، بۇكىل قىستاقتاعى 7 مىڭ 20 مۋ ورماننىڭ بارلىق جەرىنە ونىڭ ءىزى تۇسكەن.
پارتيانىڭ 18 - قۇرىلتايىنان بەرى ەلىمىز ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىن جاپپاي كۇشەيتىپ، مەملەكەت جەرىن جاسىلداندىرۋدى عىلمي ىلگەرىلەتىپ، 960 ميلليون مۋ جەرگە ورمان ءوسىرىپ، بۇكىل ەلدىڭ ورمانمەن كومكەرىلۋ شاماسىن 2.68 پايىز جوعارىلاتىپ، %23.04 كە جەتكىزدى. «13 – بەسجىلدىقتىڭ» سوڭىندا بۇكىل ەل بويىنشا جايىلىم جامىلعىسىنىڭ كومكەرۋ شاماسى %56.1 كە جەتتى. ەلىمىزدىڭ ورمان، جايىلىم بايلىعىندا جالپى تۇلعالىق جاقتان سانى ءۇرتىس ارتقان، ساپاسى ورنىقتى جوعارىلاعان، يقۋاتى ۇزدىكسىز كۇشەيگەن دامۋ اۋقىمى جارىققا شىعىپ، كورىكتى جۇڭگو ۇزدىكسىز رەالدىققا اينالۋدا.
− مىندەتتى اعاش ەگىپ، جاڭالىق اشا دامىپ، توڭىرەكتى جاسىلداندىرۋدى سالتقا اينالدىردى.
يۇڭديڭ وزەنىنىڭ جاعالاۋىندا باس شۋجي شي جينپيڭ ەككەن اق قابىقتى قاراعايدىڭ بۇتاقتارى مەن جاپىراقتارى قاۋلاپ وسكەن. وسى 10 جىلدا باس شۋجي شي جينپيڭ باستاماشىلدىقپەن ۇلگى كورسەتىپ، ءبىزدى باستاپ اعاش ەكتى. كوكتەم سامالى ەسىپ، كوكتەم جاڭبىرىنا ىلەسە، ىقىلاستى تاپسىرما بايتاق دالانى جاڭعىرتىپ، جۇرەكتەردى جىلىتتى.
جالپى حالىقتىڭ مىندەتتى اعاش ەگۋ جاۋاپكەرلىگىن ادا ەتۋ فورماسى بىرتىندەپ 8 ۇلكەن تۇردەگى 50 شاعىن تۇردەن استى، اسىرەسە، «ينتەرنەت + جالپى حالىق مىندەتتى اعاش ەگۋ» كەز كەلگەن ۋاقىتتا، كەز كەلگەن جەردە اعاش ەگۋ جاۋاپكەرلىگىن ادا ەتۋدى بىرتىندەپ رەالدىققا اينالدىردى. جالپى حالىقتىڭ مىندەتتى اعاش ەگۋى مەملەكەت جەرىن جاسىلداندىرۋدىڭ ءونىمدى جولىنا جانە ەكولوگيالىق وركەنيەت ۇستانىمىن تاراتۋدىڭ ماڭىزدى دانەكەرىنە اينالدى.
«ىرگەمىزدە باقشا سالىندى، اۋلادان شىقساق جاسىل جەلەككە ۇشىرايمىز». قازىرگى ەكولوگيالىق ورتانى تىلگە العاندا، شاندۇڭ ولكەسى دۇڭيىڭ قالاسى دۇڭيىڭ رايونى حۋاڭحى جولى ءمالى باسقارماسىنىڭ تۇرعىنى چىڭ چيڭچيڭ القاۋ ءبىلدىردى. دۇڭيىڭ رايونى قالتاشا باقشالاردى سالىپ، قالا ورتاسىنداعى سازدى جەردى قالپىنا كەلتىرىپ، جاعالاۋى جاسىلدانعان جولدى مولايتىپ، جاسىل جەردى كەڭەيتىپ، 300 مەتر اۋماقتا كوگال بولۋدى، 500 مەترلىك اۋماقتا باقشا بولۋدى جۇزەگە اسىرىپ، ەكولوگيالىق مەكەندى بارعان سايىن كورىكتەندىردى.
قىستاق، شاعىن رايون، مەكتەپ اۋلاسى، زاۆود – كەن سياقتى جەرلەر جاسىلدانىپ، كورىكتەندى، حالىق بۇقاراسىنىڭ كۇن سايىن ارتىپ وتىرعان تاماشا ەكولوگيالىق ورتا قاجەتى ءتىپتى دە ويداعىداي قاناعاتتاندىرىلدى.
− ءىرى ينجەنەريا ارقىلى جەتەكشىلىك ەتىپ، مەملەكەت جەرىن جاسىلداندىرۋدى تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتتى.
ءتۇيىندى ەكولوگيالىق ينجەنەريانىڭ نەگىزگى تۇلعالىق رولىن ساۋلەلەندىردى. پارتيانىڭ 18 - قۇرىلتايىنان بەرى ءۇش تەرىستىك، چاڭجياڭ سياقتى ءتۇيىندى ىقتاسىن ورمان ينجەنەريالارىندا 183 ميلليون مۋ جەرگە ورمان وتىرعىزىلدى، بەيجيڭ - تيانجين قۇمدى بوران قاينارىن جونگە سالۋ ينجەنەرياسىندا 60 ميلليون 752 مىڭ مۋ قۇرىلىس مىندەتى ورىندالدى، تاستاقتانۋدى جان - جاقتى جونگە سالۋ ينجەنەرياسى بويىنشا 29 ميلليون 720 مىڭ مۋ جەردىڭ مىندەتى ورىندالدى، مەملەكەتتىڭ زاپاس ورمان ينجەنەرياسىنان 85 ميلليون 505 مىڭ مۋ جەردىڭ مىندەتى ورىندالدى.
جالپى قاۋىم اعاش ەگىپ، اعاشتار ورمان – توعايعا اينالدى. پارتيانىڭ 18 - قۇرىلتايىنان بەرى ەلىمىزدىڭ مەملەكەت جەرىن جاسىلداندىرۋ اياق الىسى جاپپاي جەدەلدەپ، ورمان اۋماعى 375 ميلليون مۋعا تايادى، مۇنىڭ ىشىندە ەكپە ورمان اۋماعى دۇنيە ءجۇزى بويىنشا 1 - ورىندى يەلەدى.
− سانعا ءمان بەرىپ، ساپاعا اناعۇرلىم ءمان بەرىپ، عىلمي، ەكولوگيالىق، ۇنەمشىل جاسىلداندىرۋ جولىمەن ءجۇردى.
تاڭەرتەڭ جىجياڭ ولكەسى لانشي قالاسى لانجياڭ ءمالى باسقارماسى دافۋجاڭ قىستاعىنىڭ تۇرعىنى جاڭ پينشين ەسىك الدىنداعى شاعىن باقشاعا كەلىپ سەيىلدەدى. باقشا بۇرىن ءبىر بولەك بوس جەر بولاتىن، قاراپايىم، تەگىستەلگەننەن كەيىن وزىندىك قۇنى تومەن، ۇيلەسكىشتىگى كۇشتى ءدارشىن گۇلى، كامفورا اعاشى سياقتى جەرگىلىكتى اعاش تۇرلەرى ەگىلىپ، ارنايىلانعان كۇندەلىكتى باسقارۋ - قورعاۋ ارقىلى قاتارعا قوسىلۋى قامتاماسىز ەتىلدى. باقشا اعاش تۇرلەرىنىڭ تابيعي كوركەمدىگىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، ۇنەمشىلدىك قولدانۋمەن بىرگە جاسىلداندىرۋ، كورىكتەندىرۋ ونىمدىلىگىن بارىنشا جوعارىلاتتى.
جاسىلداندىرىلاتىن جەر عىلمي جولمەن بەلگىلەنىپ، اعاش تۇرلەرى قۇرىلىمى ساپالىلاندىرىلىپ، «قايدا ەگۋ»، «نە ەگۋ» ماسەلەسى ويداعىداي شەشىلەدى. بۇكىل ەل بويىنشا، جەر - جەر ەگىستىك جەردىڭ قىزىل سىزىعىن بەرىك ساقتاپ، ورمان وسىرۋگە پايدالانىلاتىن جەردىڭ كومەسكى كۇشىن بەلسەنە اشىپ، مەملەكەت جەرىن جاسىلداندىرۋ كەڭىستىگىنىڭ ۇيلەسىمدىلىگىن باعالاۋدى ۇيىمداستىرىپ، ورىستەتىپ، ورمان وسىرۋگە قولايلى بولسا ورمان ءوسىرىپ، ءشوپ ەگۋگە قولايلى ءشوپ ءوسىرىپ، جەرگىلىكتى ورىننىڭ اعاش، ءشوپ تۇرلەىرن بەلسەندىلىكپەن جالپىلاستىرىپ، عاجايىپ اعاش، شوپكە ۇرىنباي، ورمان ساپاسىن دالمە - ءدال جوعارىلاتۋ ينجەنەرياسىن بەلسەنە اتقارىپ، ورمان ەكولوگيالىق جۇيەسىنىڭ ساپاسىن، ورنىقتىلىعىن جانە كومىر قىشقىل گازىن ءسىمىرۋ ورنىقتى جوعارىلاتتى.
− ورمان باستىعى ءتۇزىمىن جاپپاي اتقارىپ، تاۋدى باسقاراتىن، اعاشتى قورعايتىن، جاۋاپكەرلىكتى ارقالايتىن بولۋدى جۇزەگە اسىردى.
جياڭسۋ ولكەسىنىڭ سۋچيان قالاسى «ورمان باستىعى ءتۇزىمى» ارقىلى «ورمان باستىعى باسقارۋدى» جەبەپ، «ينتەرنەت + ورماندى ورتتەن ساقتاۋدى باقىلاۋ - تەكسەرۋ» ينفورماتسيا جۇيەسى ارقىلى ورتتەن ساقتانۋدى توراپتاندىرىپ باسقارۋدى كۇشەيتىپ، تۇرگە، دارەجەگە ءبولىپ باسقارۋ - مەڭگەرۋدى تياناقتاندىرىپ، نەگىزگى زياندى ورگانيزمدەردىڭ اپاتقا ۇشىراۋ شاماسىن %1.8 تەن تومەن دەڭگەيدە مەڭگەرۋگە كەپىلدىك ەتتى.
مەملەكەت جەرىن جاسىلداندىرىپ، كورىكتى جۇڭگونى ارلەندىردى، كوپتەگەن جاسىل حيكايالار جۇڭحۋانىڭ بايتاق دالاسىندا جاندى بەينەلەندى.
ىشكى موڭعۇل اۆتونوميالى رايونى شينبالحۋ سول حوشۇنى حانداعاي سۇم ساحاراسىنىڭ قويناۋىنداعى مالشى بادىمانىڭ 2 مىڭ مۋعا جۋىق جايىلىمى مال باعۋعا تيىم سالىنعان ءوڭىر، 4 مىڭ مۋدان استام جايىلىمى جايىلىم مەن مالدىڭ تەپە – تەڭدىگىن ساقتاۋ رايونىنا بولىنگەن. «قۇنىتتاپ باپتاپ، ەكولوگيا جاقسارعاندا عانا، كوبىرەك اقشا تابۋعا بولادى. بىلتىر مەن 30 نەشە بۇزاۋ ساتتىم، ناق كىرىسىم 300 مىڭ يۋانعا تايادى» دەدى بادىما.
ادام جاسىل تاۋدى ارداقتاسا، جاسىل تاۋ، ءسوز جوق، ادامنىڭ ءۇمىتىن اقتايدى. پارتيانىڭ 18 - قۇرىلتايىنان بەرى جەر - جەر، تاراۋلار تۇنىق سۋ، جاسىل تاۋ − باعالى بايلىق ۇستانىمىن امالياتتا ايگىلەپ، تۇنىق سۋ، جاسىل تاۋدى اناعۇرلىم كوركەم ەتىپ قۇرىپ، باعالى بايلىقتى اناعۇرلىم زورايتتى. قازىر بۇكىل ەل بويىنشا ورمان شارۋاشىلىعى كاسىبىنىڭ جالپى ءونىم قۇنى 8 تريلليون يۋاننان استى، مۇنىڭ ىشىندە ورمان شارۋاشىلىعى سالاسىندا كاسىپپەن شۇعىلداناتىندار 34 ميلليون ادامعا جەتتى.
شي جينپيڭ ەكولوگيالىق وركەنيەت يدەياسىن ءتۇبىرلى ولشەم ەتىپ، ءجۇز ميلليونداعان جۇڭگولىقتار ۇزدىكسىز كۇرەس جۇرگىزەتىن كۇرەسكەرلىك بەينەمەن مەملەكەت جەرىن جاسىلداندىرىپ، تۇنىق سۋ مەن جاسىل تاۋدى قورعاپ، ادام مەن تابيعات جاراسىمدى قاتار ءومىر سۇرەتىن كورىكتى مەكەندى بىرگە قۇرۋدا.
كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
