شەكارا وڭىردەگى بۇل شاڭعى الاڭى كوكتەم كەلگەننەن كەيىن دە دۋماندى بولۋدا
□ شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى سۇن جى، حۋ حۋحۋ، حاۋ جاۋ
2023.04.12 15:42 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى
4 - ايدا ەلىمىزدىڭ جەر - جەرىندە قارلى ماۋسىم نەگىزىنەن اياقتاپ قالعان كەزدە ەلىمىزدىڭ باتىس بولىگىندەگى التاي تاۋ سىلەمىندەگى ءبىر ءۇستىرتتى شاڭعى الاڭى ءالى دە ايرىقشا دۋماندى بولۋدا. 4 - ايدىڭ 8 - كۇنىنەن 13 - كۇنىنە دەيىن وتكىزىلەتىن مەملەكەتتىك تۇڭعىش كەزەكتى شاڭعىمەن تاۋعا شىعۋ اعا جۇلدەگەرلىك جارىسى شينجياڭ كوكتوعاي اۋدانى كوكتوعاي حالىقارالىق شاڭعى دەمالىس رايونىندا باستالىپ، جۇرت نازارىن اۋداردى جانە ەلدى قىزىقتىردى.
كوكتوعايدىڭ قارلى مەزگىلى ۇزاق، قار ساپاسى جاقسى، قار مولشەرى زور. 2020 - جىلى اشىلعاننان قازىرگە دەيىن جەرگىلىكتى ورىننىڭ باۋراۋىمەن تۇراقتاپ جاتتىعىپ جارىسقا قاتىناسۋعا كەلگەن كاسىپتىك قۇرامالار بارعان سايىن كوبەيدى دە، بۇل ارا جۇڭگونىڭ قار - مۇز كاسىپ سالاسىنداعى شوقتىعى جىلدام كوتەرىلگەن ”تىڭ بيىككە“ اينالۋدا.
جوعارى دەڭگەيدەگى جارىس وتكىزۋ مىندەتىن العاش رەت ارقالادى
4 - ايدىڭ 8 - كۇنگى مەملەكەتتىك شاڭعىمەن تاۋعا شىعۋ اعا جۇلدەگەرلىك جارىسىنىڭ العاشقى جارىس كۇنىندە بۇل جەردە قالىڭ قار جاۋعانىمەن، العا تارتقان سپورتشىلاردىڭ اياق الىسىنا بوگەت بولا العانى جوق. بۇكىل ەلدىڭ جەر - جەرىنەن كەلگەن نەشە ونداعان شاڭعى شەبەرى بار ىنتا - پەيىلدەرىمەن كىرىسىپ، ىلگەرىندى - كەيىندى ەرلەردىڭ، ايەلدەردىڭ قىسقا ارالىقتى جارىسىندا بەلدەستى.
جۇڭگو شىڭشىلدار قوعامى اسقار تاۋ سپورتى ءبولىمىنىڭ جارىس باسقارۋشىسى لي جىنلۇڭ تانىستىرىپ بىلاي دەدى: وسى ارانى جارىس وتكىزىلەتىن جەر رەتىندە تاڭداۋىمىزداعى ەڭ ماڭىزدى فاكتور − كوكتوعايدىڭ وزگەشە جاعراپيالىق باسىمدىعى. ماتەريالداردا كورسەتىلۋىنشە، كوكتوعاي شاڭعى الاڭىنىڭ ەڭ بيىك جەرى تەڭىز دەڭگەيىنەن 3041 مەتر بيىك بولسا، ەڭ الاسا جەرىنىڭ تەڭىز دەڭگەيىنەن بيىكتىگى 1821 مەتر بولىپ، ۆەرتيكال ءتۇسۋ پارقى 1200 مەتردەن اسادى ەكەن. ”بۇل ارا ەۆروپا الامان جارىسىنىڭ جارىس ورتاسىنا ەرەكشە ۇقسايدى، ەل ىشىندە مۇنداي تەڭىز دەڭگەيىنەن بيىك شاڭعى الاڭى وتە از كەزىگەدى، ونىڭ ۇستىنە تەمپەراتۋراسى سالىستىرمالى جىلىراق بولعاندىقتان، سپورتشىلاردىڭ ونەرىن كورسەتۋىنە ءتيىمدى“.
كوكتوعاي حالىقارالىق شاڭعى دەمالىس رايونىنىڭ ۇنەمىلىك ىستەرگە جاۋاپتى ورىنباسار باس ديرەكتورى فىڭ كايدىڭ قاراۋىنشا، وسى رەتكى جارىس شاڭعى الاڭى ىسكە قوسىلعاننان بەرگى ءبىر رەتكى ”ۇلكەن سىناق“ ەسەپتەلەدى ەكەن. جارىستى ءساتتى وتكىزۋ ءۇشىن جەرگىلىكتى ورىن تالاي رەت شىعىس سولتۇستىكتىڭ جەر - جەرى، حىبەيدىڭ چۇڭليى سياقتى جەرلەرگە بارىپ وزىق تاجىريبەلەردى ۇيرەنىپ، ارتقى شەپ قامتاماسىزدىعىن جانە كۇتىپ الۋ قابىلەتىن كەمەلدەندىرىپتى. ”بۇل ءبىزدىڭ بەلگىلى ىقپالعا يە، جوعارى دەڭگەيدەگى جارىستى تۇڭعىش رەت وتكىزۋىمىز، وسى ورايدان پايدالانىپ اناعۇرلىم كوپ ادامنىڭ كوكتوعايدى تۇسىنۋىنە، بۇل ارانىڭ ساپالى قاتتى بولشەك شارت - جاعدايى مەن قىزمەت وتەۋ قامتاماسىزدىعىن ءوز كوزدەرىمەن كورۋىنە مۇمكىندىك جاسايمىز“.
جارىسقا قاتىناسقان كەيبىر سپورتشىلار شاڭعى الاڭىنىڭ شارت - جاعدايىن اۋىز جاپپاي ماقتادى. 2 - ايدا عانا ەلىمىزگە شاڭعىمەن تاۋعا شىعۋ دۇنيە جۇزىلىك جۇلدەلى جارىسىنىڭ تۇڭعىش التىن مەدالىن الىپ بەرگەن يۇيجىن لامۋ دا جارىسقا قاتىناسۋعا كەلدى، ول: ”بۇل مەنىڭ ءۇرتىس 2 - جىل قۇراماعا ىلەسىپ وسىندا كەلىپ توپتىق جاتتىعۋعا، جارىسقا قاتىناسۋىم، بۇل ارانىڭ شارت - جاعدايى جاقسى، قازىر دە بۇل اراعا ابدەن ۇيلەسىپ كەتتىم“، - دەدى.
مۇنان سىرت، فىڭ كاي تىلشىگە جەرگىلىكتى ورىننىڭ مەملەكەتتىك دەنە تاربيە باس مەكەمەسىمەن بەلسەنە ۇشتاسىپ، ءتىپتى دە كوپ جوعارى دەڭگەيدەگى جارىستاردى وتكىزۋ ورايىنا قول جەتكىزۋگە كۇش سالىپ جاتقاندىعىن ايتىپ: ”ايگىلى جارىستاردى وتكىزۋ − شاڭعى الاڭىنىڭ بولاشاق دامۋىنداعى ماڭىزدى ءبىر بۋىن، ءبىز ماماندانۋ بەتالىسى جاعىنا كوبىرەك كۇش سالماقشىمىز“، - دەدى.
زاڭعار تاۋلاردىڭ اراسى تۇراقتاپ جاتتىعۋ جاسايتىن ”قۇتتى مەكەنگە“ اينالدى
كوكتوعاي باتىس سولتۇستىكتىڭ قيىس سولتۇستىگىندەگى زاڭعار تاۋلاردىڭ اراسىنداعى جەر بولعانىمەن، قارلى مەزگىلى ۇزاق، قارى ساپالى، ءتۇسۋ پارقى زور، شاڭعى جولى كوپ، جەل كۇشى ءالسىز، دەنەگە جايلى بولۋ ەرەكشەلىكتەرىنە يە بولعاندىقتان، بۇل جەر ەل ىشىندەگى كاسىپتىك سپورت قۇرامالارىنىڭ تىڭ بيىككە كوتەرىلۋدە تاڭدايتىن ”قۇتتى مەكەنىنە“ اينالدى.
ەل ىشىندەگى باسقا شاڭعى الاڭدارىمەن سالىستىرعاندا، كوكتوعاي شاڭعى تەبۋ مەزگىلى ەڭ ەرتە باستالۋ، قارلى مەزگىلى ەڭ ۇزاق بولۋ سىندى باسىمدىققا يە، ءار جىلعى قارلى ماۋسىمى 7 ايعا سوزىلادى دا، كەلەسى جىلعى 5 - ايعا دەيىن جالعاسادى، ۇقساس مەزگىلدە ەل ىشىندەگى باسقا شاڭعى الاڭدارىنىڭ قار - مۇزى ەرىپ تاۋسىلىپ، توپتىق جاتتىعۋلاردى قامتاماسىز ەتۋگە امالسىز قالعان شاقتاردا كوكتوعايدا سپورتشىلار باياعىسىنداي جاتتىعۋ كۇيىن جالعاستىرا الادى. 2020 - جىلى 10 - ايدان باستاپ توپتىق شاڭعى جاتتىعۋى بايلانىسىمەن كەلگەن كوپتەگەن مەملەكەتتىك قۇراما، مەملەكەتتىڭ 500دەي قار - مۇز سپورتشىسى كوكتوعايدا تۇراقتاپ جاتتىعۋ جاساپ، 2022 - جىلعى بەيجيڭ قىسقى وليمپيادا سپورت جارىسىنا دايىندالىپ، ەل ءىشى - سىرتىنداعى شاڭعى اۋەسكەرلەرىنىڭ قۇپتاۋىنا يە بولدى.
جۋىق جىلداردان بەرى، جەرگىلىكتى ورىن مەملەكەتتىك شاڭعى جارىسى ورتالىعىن جانە جاتتىعۋ بازاسىن كۇش سالا قۇردى. فىڭ كاي بىلاي دەپ تانىستىردى: شاڭعى الاڭى حالىقارالىق شاڭعىشىلار بىرلەستىگىنىڭ بارلىق اسقار تاۋ جىلدامدىق جارىستارىنداعى جاتتىعۋلاردىڭ جانە جارىستاردىڭ ورىن قاجەتىن تولىق قاناعاتتاندىرا الادى. قاتتى بولشەك ناقتى قۋاتىن اناعۇرلىم جوعارىلاتۋ ءۇشىن شاڭعى الاڭى حالىقارالىق جارىس ولشەمىنە ۇيلەسەتىن U فورمالى ويپاڭ، كولبەۋ كەدەرگى الاڭدارىن سالىپ، ءبىر ءبولىم جاتتىعۋ جولدارىن كەڭەيتىپ، سپورت قۇرامالارىنىڭ كۇندەلىكتى جاتتىعۋىنا قاجەتتى نەگىزدىك قۇرىلعىلارمەن قامتاماسىز ەتۋ قابىلەتىن جوعارىلاتۋدا.
وسى قارلى ماۋسىمدا كوكتوعايعا كەلىپ توپتىق جاتتىعۋ جاساپ جارىسقا دايىندالعان قۇرامالار بارعان سايىن كوبەيدى، كەيبىر قۇرامالار تۇتاس قارلى ماۋسىمدا وسى ارادا بولۋدى ءجون كوردى. قازىر مەملەكەتتىك شاڭعىمەن تاۋعا شىعۋ، تاۋ شاڭعى توپتىق جاتتىعۋ قۇراماسىن جانە سىچۋان سياقتى جەرلەردىڭ تىركەسپەلى قۇراماسىن قامتىعان 10 نەشە قۇراماداعى 270تەن استام ادام وسى ارادا توپتىق جاتتىعۋ جاساۋدا. فىڭ كاي وسى شاڭعى الاڭى جاپونيا قۇراماسى قاتارلى كەيبىر شەتەلدىك سپورت قۇرامالارىمەن توپتىق جاتتىعۋ ءىسىن كەڭەسىپ جاتقاندىعىن، كەلەسى قارلى ماۋسىمدا ىسكە اسۋ مۇمكىندىگى بار ەكەنىن دە ءبىلدىردى.
قويۋ راي ەل ىشىندەگى ”ەرەن اۋەسكەرلەردى“ باۋرادى
حالىقاراداعى جانە ەل ىشىندەگى كولەمدى جارىستاردى وتكىزۋ بەتالىسى بويىنشا العا ىلگەرىلەۋمەن بىرگە، شاڭعى تەبۋ مەزگىلىنىڭ ۇزاقتىعى، تابيعي جەر ءتۇزىلىسى بايلىعى كوكتوعايدى بۇكىل ەلدەگى ءبىر توپ ”ەرەن اۋەسكەرلەردىڭ“، ”ءسوزسىز، كەلەتىن ايگىلى جەرىنە“ اينالدىردى. دوۋيىن تۇعىرىندا بەدەلدى شاڭعىشىلاردىڭ شاڭعى تەبۋ شەبەرلىگى مەن العان اسەرىن بولىسكەنىن ءجيى كورۋگە بولادى.
شاڭعى الاڭىنداعى بارعان سايىن قويۋلاسقان كاسىپتىك دەنە تاربيە رايى كوپتەگەن كاسىپتىك قايراتكەرلەردى وسىندا كەلۋگە باۋرادى. بۇرىن جيلين ولكەلىك تۇعىردان سەكىرىپ سىرعاناۋ قۇراماسىنىڭ مۇشەسى بولعان ياڭ يابين بيىل تۇڭعىش رەت كوكتوعايعا كەلىپ تاربيەشى بولدى. ول تىلشىگە وزىنە تانىس كوپتەگەن كاسىپتەستەرىنىڭ بۇل ارانىڭ كەڭ - مول كومەسكى كۇشىن كوزدەپ، كوكتوعايعا كەلىپ قاتىستى قىزمەتتەرمەن شۇعىلدانۋدى تاڭداعاندىعىن ايتتى.
”كوكتوعاي ورتا، جوعارى دەڭگەيدەگى شاڭعىشىلاردىڭ قۇتتى مەكەنى، مەنىڭ ءار كۇنگى وقۋشىلارىمنىڭ كوبىندە بەلگىلى نەگىز بار“. ول بىلاي دەدى: ”شينجياڭنىڭ قار - مۇز بايلىعى وزگەشە، ءبىز بۇل ارانىڭ كاسىپتىك رايىن قاتتى ۇناتامىز“.
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 4 - ايدىڭ 9 - كۇنى ۇرىمجىدەن بەرگەن حابارى)
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
تەلەفون: 65367915-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ باسپا ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەي كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2023 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى
