بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى

«ىزدەنۋ» جۋرنالى باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ماڭىزدى ماقالاسىن جاريالايدى

ەگىستىك جەردى قورعاۋدى شىنايى كۇشەيتىپ، سورتاڭ جەرلەردى جان - جاقتى وزگەرتىپ پايدالانۋدى ويداعىداي يگەرەيىك

2023.12.01 15:23     كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى

  شينحۋا اگەنتتىگى، 11 - ايدىڭ 30 - كۇنى، بەيجيڭ. 12 - ايدىڭ 1 - كۇنى باسپادان شىعاتىن «ىزدەنۋ» جۋرنالىنىڭ 23 - سانىندا ج ك پ ورتالىق كوميتەتىنىڭ باس شۋجيى، مەملەكەت ءتوراعاسى، ورتالىق اسكەري ىستەر كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى شي جينپيڭنىڭ «ەگىستىك جەردى قورعاۋدى شىنايى كۇشەيتىپ، سورتاڭ جەرلەردى جان - جاقتى وزگەرتىپ پايدالانۋدى ويداعىداي يگەرەيىك» اتتى ماڭىزدى ماقالاسى جاريالانادى.

  ماقالادا مىنالار دارىپتەلدى: ەگىستىك جەردى قورعاۋدى كۇشەيتۋدىڭ ماڭىزدىلىعى مەن كوكەي تەستىلىگىن جەتە تانۋ كەرەك. استىق حاۋىپسىزدىگى − مەملەكەتتىڭ زور ءىسى، ەگىستىك جەر − استىق ءوندىرىسىنىڭ جان تامىرى. پارتيامىز ەگىستىك جەردى قورعاۋ ماسەلەسىنە باستان - اياق ايرىقشا ءمان بەرىپ كەلەدى. پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى پارتيا ورتالىق كوميتەتى ىلگەرىندى - كەيىندى ءبىرقىدىرۋ قاتاڭ شارا اتقارىپ، ەگىستىك جەردىڭ قىزىل سىزىعىن ساقتاپ، ەگىستىك جەردىڭ جالپى مولشەرىنىڭ ۇزدىكسىز تومەندەۋ بەتالىسىن العاشقى ادىمدا تەجەدى. سونىمەن بىرگە، ەلىمىزدىڭ ادام كوپ، جەر از بولۋ سىندى مەملەكەت جاعدايىنىڭ وزگەرمەگەنىن، ەگىستىك جەردى اۋىل شارۋاشىلىعىنان تىس پايدالانۋ، استىقتان باسقاعا پايدالانۋ ماسەلەسىنىڭ ءالى دە كورنەكتى ەكەنىن، ەگىستىك جەردىڭ قىزىل سىزىعىن ساقتاۋ نەگىزىنىڭ ءالى دە تابان تىرەپ تۇرا المايتىنىن، ەگىنجاي سۋ يگىلىگى جاعىندا قارىز اقشانىڭ ءالى دە كوپ ەكەنىن سەرگەكتىكپەن تانۋ كەرەك. جاڭا ءداۋىردىڭ جاڭا جورىعىندا ەگىستىك جەردى قورعاۋ مىندەتى جەڭىلدەگەن جوق، قايتا اناعۇرلىم جاپالى بولىپ وتىر.

  ماقالادا ەگىستىك جەردى قورعاۋدى كۇشەيتۋدىڭ جالپى تۇلعالىق وي جەلىسى مەن شەشۋشى شارالارى ورتاعا قويىلدى. ماقالادا مىنالار دارىپتەلدى: ەگىستىك جەردى قورعاۋ − جۇيەلى ينجەنەريا، قازىر سان مەن ساپاعا تەڭ ءمان بەرۋ، زاڭدى قاتاڭ اتقارۋ، جۇيەلى ىلگەرىلەتۋ، باياندى پايدالانۋ سياقتى كەلەلى تالاپتاردى كورنەكتى تۇردە ويداعىداي يگەرۋ كەرەك. ماقالادا مىنالار دارىپتەلدى: ەگىستىك جەر سىندى جان تامىردى ساقتاۋدا، ءسوز جوق، بىرنەشە شەشۋشى ناقتى شارا بولۋ كەرەك. ءبىرىنشى، ەگىستىك جەردى قورعاۋ جاۋاپكەرلىگىن ناقتىلاندىرۋ كەرەك. جاڭا كەزەكتى مەملەكەت جەر بايلىعى كەڭىستىك جوباسىندا جەر - جەردىڭ ەگىستىك جەرى مەن ماڭگىلىك نەگىزگى ەگىنجايلاردى قورعاۋ مىندەتى ايقىندالدى ءارى تياناقتاندى. ولكە دارەجەلى پارتكومدار مەن ۇكىمەتتەر جاۋاپكەرلىكتى مىقتاپ ارقالاپ، ءبىر ميلليارد 800 ميلليون مۋ ەگىستىك جەردىڭ قىزىل سىزىعىنان استە اتتاماۋعا كەپىلدىك ەتۋى كەرەك. ەكىنشى، ەگىستىك جەردىڭ ساپاسىن كۇش سالا جوعارىلاتۋ كەرەك. ءبىر ميلليارد 546 ميلليون مۋ ماڭگىلىك نەگىزگى ەگىنجايدى ەگىس جۇمىسىنا ۇيلەسەتىن، قۋاڭشىلىق پەن سەل اپاتىنا توتەپ بەرەتىن، جوعارى ءونىمدى، ورنىقتى ءونىم بەرەتىن وسىزاماندانعان قۇنارلى اتىز ەتىپ قۇرىپ شىعۋ كەرەك. ەگىستىك جەردىڭ ساپاسىن قورعاۋ جونىندە زاڭ شىعارۋدى جەدەلدەتىپ، قارا توپىراقتى قورعاۋ ينجەنەرياسىن اتقارىپ، قىشقىلدانىپ، شەگىنگەن ەگىستىك جەرلەردى جونگە سالۋدى كۇشەيتىپ، ەگىستىك جەردىڭ ورگانيكالىق ساپاسىن جوعارىلاتۋ ارەكەتىن اتقارۋ كەرەك. ءۇشىنشى، ەگىستىك جەردى يەمدەنۋ مەن تولىقتاۋدىڭ تەپە - تەڭدىگى تۇزىمىنە رەفورما جاساۋ جانە ونى كەمەلدەندىرۋ كەرەك. ەگىستىك جەردى يەمدەنۋ مەن تولىقتاۋدىڭ تەپە - تەڭدىگىن باسقارۋعا ءبىر تۇتاس ەنگىزۋ كەرەك. ەگىستىك جەردى تولىقتاۋ ساپاسىن تەكسەرىپ وتكىزىپ الۋ ءتۇزىمىن اقاۋسىزداندىرۋ كەرەك. ءتورتىنشى، شارۋالار مەن جەرگىلىكتى ۇكىمەتتەردىڭ ەگىستىك جەردى قورعاۋ، استىق ەگۋ، استىقتى يگەرۋ بەلسەندىلىگىن جۇمىلدىرۋ كەرەك. استىق ەگەتىن شارۋالاردىڭ كىرىسىن قامتاماسىزداندىرۋ مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرۋ كەرەك. كوپ ءتۇرلى فورماداعى اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ لايىقتى كولەمدەگى تيجاراتىن دامىتۋ كەرەك. استىق وندىرەتىن نەگىزگى رايونداردىڭ مۇددەلىك تولەم بەرۋ مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرىپ، استىق وندىرەتىن نەگىزگى رايونداردىڭ، استىق ساتاتىن نەگىزگى رايونداردىڭ، ءوندىرۋ مەن ساتۋ تەڭگەرىلگەن رايونداردىڭ ەگىستىك جەرىن قورعاۋدىڭ بىرىككەن كۇشىن قالىپتاستىرۋ كەرەك. اق قالعان جەرلەردى جونگە سالۋدى كۇشەيتىپ، جاي - جاپسارىن انىقتاپ، اق قالعان جەرلەردەن پايدالانۋدى تۇرگە ءبولىپ ىلگەرىلەتۋ كەرەك. بەسىنشى، ءداستۇرلى ەمەس ەگىستىك جەر بايلىعىن بەلسەنە اشۋ كەرەك. عىلىم - تەحنيكالىق زەرتتەۋ - اشۋ مەن وندىرىسكە قارجى قوسۋدى كۇشەيتىپ، ءونىمدى دامۋ ۇلگىسى جونىندە ىزدەنىس جاساپ، استىق داقىلىن قاجەتكە قاراي جەردى تىنىقتىرىپ، الماستىرىپ ەگۋدى تەحنيكاعا سۇيەنە وتىرىپ ەگۋمەن ۇشتاستىرىپ، ءتۇرلى ءداستۇرلى ەمەس ەگىستىك جەر بايلىعىنان پايدالانىپ اۋىل شارۋاشىلىق ءوندىرىسىن جۇرگىزۋ كەرەك. ەگىستىك جەردى قورعاۋدا زاڭدى قاتاڭ اتقارۋ كەرەك، ءبىراق اق - قاراسىن ايىرماۋعا، ارلى - بەرلى تارتقىشقتاۋعا بولمايدى. شىندىقتى ءىس جۇزىنەن ىزدەپ، زاڭدىلىققا قۇرمەت ەتىپ، شارۋالاردىڭ مۇددەسىن قورعاپ، ۇگىتتەۋدى، ءتۇسىندىرۋدى كۇشەيتىپ، لايىقتى وتپەلى مەزگىل قالدىرىپ، بىرتىندەپ ىلگەرىلەتۋ كەرەك.

  ماقالادا مىنالار اتاپ كورسەتىلدى: سورتاڭ جەرلەردى جان - جاقتى وزگەرتۋدى، پايدالانۋدى مىقتى يگەرۋ كەرەك. سورتاڭ جەرلەردى جان - جاقتى وزگەرتىپ پايدالانۋ − ەگىستىك جەردى قورعاۋدىڭ جانە قۇنارلاندىرۋدىڭ ماڭىزدى جاعى. ەلىمىزدە سورتاڭ جەرلەر كوپ، ءىشىنارا رايونداردا ەگىستىك جەردىڭ سورتاڭدانۋ اۋقىمى كۇشەيدى، سورتاڭ جەرلەردى جان - جاقتى وزگەرتىپ پايدالانۋدىڭ ماڭىزى زور. سورتاڭ جەرلەردى اشۋ، پايدالانۋ كومەسكى كۇشىن تولىق اشىپ، قازىرگى سورتاڭ ەگىستىك جەرلەردى جاڭالاۋدى، دەڭگەيىن جوعارىلاتۋدى كۇشەيتىپ، ەگىستىك جەردىڭ سورتاڭدانۋ بەتالىسىن ءونىمدى تەجەپ، اۋىل شارۋاشىلىق ءوندىرىس كەڭىستىگىن ورنىقتى كەڭەيتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ جالپىلىق ءوندىرىس قۋاتىن جوعارىلاتىپ، سورتاڭ جەر ەرەكشە اۋىل شارۋاشىلىعى كەلەلى ءىسىن ويداعىداي ىستەۋ كەرەك. مىناداي بىرنەشە قىزمەتتى ءتۇيىندى تۇردە مىقتى يگەرۋ كەرەك: ءبىرىنشى، سورتاڭ جەر بايلىعىنىڭ جاعدايىن جاپپاي انىقتاپ، نەگىزدىك قىزمەتتى بەكەمدەۋ كەرەك. ەكىنشى، جوعارى دەڭگەيدە جوبالاۋدى ويداعىداي ىستەپ، سورتاڭ جەرلەردى جان - جاقتى پايدالانۋدىڭ جالپى تۇلعالىق جوباسى مەن ارناۋلى اتقارۋ جوباسىن زەرتتەپ جاساۋ كەرەك. ءۇشىنشى، تۇرلەر بويىنشا شارا قولدانىپ، سورتاڭ ەگىستىك جەرلەردى جونگە سالۋ، قۇنارلاندىرۋ قىزمەتىن وڭىرگە، تۇرگە ءبولىپ ورىستەتۋ كەرەك. ءتورتىنشى، استىق، ەكونوميكالىق داقىل، جەم – ءشوپ سياقتىلاردى ءبىر تۇتاس جوسپارلاۋدا تاباندى بولىپ، جەرگىلىكتى جاعدايعا قاراي سورتاڭ جەرلەردەن پايدالانىپ، ءتۇرلى سورتاڭ جەرلەر بايلىعىنان ازىق - تۇلىك الۋ كەرەك. بەسىنشى، ”ەگۋ جەرگە ۇيلەسۋدى“ ”جەر ەگۋگە ۇيلەسۋمەن“ ۇشتاستىرىپ، سورتاڭعا ءتوزىمدى ەرەكشە سورتتاردى سۇرىپتاپ جەتىلدىرۋدى جەدەلدەتىپ، سورتاڭ جەرلەردى جونگە سالۋدىڭ، جاقسارتۋدىڭ ءونىمدى ادىستەرىن كۇش سالا جالپىلاستىرۋ كەرەك. سورتاڭ جەرلەردى جان - جاقتى پايدالانۋدى قولدايتىن قازىنا - فينانس ساياساتىن بەلگىلەپ، قارجى سياقتى فاكتورلاردى قامتاماسىزداندىرۋدى كۇشەيتۋ كەرەك.

  كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى