جۇڭگونىڭ جوعارى قارقىندىق تەمىر جولى، گۇلدەنۋ جولىنداعى جارقىراعان تانىسقى (ەكپىندەي ىلگەرىلەگەن مەملەكەتتى قۇدىرەتتەندىرۋ جولىندا ارشىندى قادام تاستاۋدىڭ تىڭ ساپارى)

كىرىسپە

جىلدار ارماندى ورنەكتەدى، كۇرەسپەن شۇعىلالى داستان جازىلدى. رەفورمانى ونان ارى جاپپاي تەرەڭدەتىپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدىڭ كەڭ بولاشاعىن اشاتىن ءداۋىر دابىلى قاعىلدى، ءبىز جاڭا جۇڭگو قۇرىلعاندىعىنىڭ 75 جىلدىعىن قارسى الۋ الدىندا تۇرمىز.

ۋاقىت − ەڭ شىنايى ەستەلىككە الۋشى ءارى ەڭ ۇلى ەستەلىككە الۋشى. جاڭا جۇڭگو قۇرىلعان 75 جىلدان بەرى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ باسشىلىعىندا، جۇڭگو حالقى كوركەيۋ جولىندا قۇلشىنىپ، قاجىرلىلىقپەن يگىلىك جاراتىپ، جۇڭگوشا سوتسياليزم جولىن ءساتتى اشىپ، ”دۇنيە ءجۇزىن تاڭداندىرعان“ دامۋ جەتىستىگىن جاراتتى، ءبىز بىرىنشىدەن كەدەي، ەكىنشىدەن اق بولۋدان دۇنيە جۇزىندەگى ەكىنشى ۇلكەن ەكونوميكالىق تۇلعاعا دامىپ، مىڭداعان جىلداردان بەرى جۇڭحۋا ۇلتىن مازالاپ كەلگەن مۇلدەم كەدەيلىك ماسەلەسىن شەشتىك، ادامزاتتىڭ دامۋ تاريحىنداعى ۇلى حيكىمەتتى جازدىق. پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى شي جينپيڭ جولداستى ۇيىتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتى بۇكىل پارتيانى، بۇكىل ارميانى، بۇكىل ەلدەگى ءار ۇلت حالقىن ىنتىماقتاستىرىپ جانە باستاپ، ۇزدىكسىز كۇرەس جۇرگىزىپ، ۇدەرە العا تارتىپ، جۇڭگوشا سوتسياليزمنىڭ جاڭا ءداۋىرىن اشىپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋعا اناعۇرلىم كەمەلدى تۇزىمدىك كەپىل، اناعۇرلىم بەرىك زاتتىق نەگىز، اناعۇرلىم ىرىقتى كۇش ازىرلەدى.

ەڭسە كوتەرۋدەن، بايۋدان قۇدىرەتتەنۋگە دەيىن، مەشەۋ داۋىردەن، داۋىرگە ىلەسۋدەن داۋىرگە جەتەكشىلىك ەتۋگە دەيىن، بۇگىنگى جۇڭگو جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋ ارقىلى مەملەكەتتى قۇدىرەتتەندىرۋ قۇرىلىسىن، ۇلتتى گۇلدەندىرۋ ۇلى ءىسىن جاپپاي ىلگەرىلەتۋدىڭ جاڭا جورىعىنا قادام تاستادى. گازەتىمىز بۇگىننەن باستاپ ”ەكپىندەي ىلگەرىلەگەن مەملەكەتتى قۇدىرەتتەندىرۋ جولىندا ارشىندى قادام تاستاۋدىڭ تىڭ ساپارى“ ارناۋلى ستونىن اشىپ، جاڭا جۇڭگو قۇرىلعان 75 جىلدان بەرى، اسىرەسە، پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى، ەلىمىزدىڭ ءار كاسىپ، ءار سالاسىنداعى وراسان زور وزگەرىستەردى جاندى بەينەلەپ، قالىڭ كادرلار مەن بۇقارانى شي جينپيڭ جولداستى ۇيىتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ توڭىرەگىنە اناعۇرلىم تىعىز ىنتىماقتاسىپ، زەيىن - زەردە، كۇش - قۋاتتى ۇيىستىرىپ، قايراتتانا العا ۇمتىلىپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ جاڭا جورىعىندا اناعۇرلىم كوركەم داستان جازۋعا شابىتتاندىرادى.

جاڭا ءداۋىر، جاڭا جورىقتا جۇڭگونىڭ ۇلان - بايتاق دالاسىندا جوعارى قارقىندىق تەمىر جولدىڭ جاڭا جەلىسى ۇزدىكسىز كەڭەيدى.

باس شۋجي شي جينپيڭ تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىكپەن بىلاي دەپ القادى: ”جوعارى قارقىندىق تەمىر جول ەلىمىزدىڭ جابدىق جاساۋداعى − جارقىراعان تانىسقىسى“، ”گۇلدەن اتتى جوعارى قارقىندى پويەز تەڭەلۋدەن العا وتۋگە دەيىنگى شەشۋشى قادامدى باستاى“، ”جوعارى قارقىندىق تەمىر جول تەحنيكاسى حالىقارالىق ولشەم ورناتتى“.

تاياۋدا جۇڭگو مەملەكەتتىك تەمىر جول توبى شەكتى سەرىكتەستىگىنەن مىناداي حابار تارالدى: جۇڭگو تەمىر جولىنىڭ جالپى ۇزىندىعى 160 مىڭ كيلومەتردەن اسىپ، جوعارى قارقىندىق تەمىر جولدىڭ ۇزىندىعى 46 مىڭ كيلومەترگە جەتىپ، دۇنيە ءجۇزى بويىنشا ءبىرىنشى ورىندا تۇردى. ”160 مىڭ كيلومەتر تەمىر جول سالۋ كەرەك، 100 نەشە جىلدىڭ الدىندا العا قويىلعان وسى وي جاڭا داۋىردە رەالدىققا اينالۋدا“ دەدى جۇڭگو تەمىر جول مۇراجايى باستىعىنىڭ ورىنباسارى فۋ مەيشىڭ.

جاڭا جۇڭگو قۇرىلعان 75 جىلدان بەرى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ باسشىلىعىندا جۇڭگو تەمىر جولى مەشەۋ داۋىردەن، داۋىرگە ىلەسۋدەن داۋىرگە جەتەكشىلىك ەتۋگە دەيىنگى تاريحي شارىقتاۋدى جۇزەگە اسىردى. بۇگىنگى تاڭدا كۇندىز - ءتۇنى زىمىراعان گۇلدەن اتتى پويەز جاڭا داۋىردەگى جۇڭگو كۇشىن، جۇڭگو رۋحىن، جۇڭگو وبرازىن تولىق ايگىلەدى.

”ەكى بولات رەليستەن“ جاڭا داۋىردەگى جۇڭگو كۇشىن سەزىنۋ

جۇڭگو تەمىر جول عىلىمىن زەرتتەۋ اكادەمياسىنىڭ تاريحي مۇراجايىنىڭ الدىندا تۇرلىشە رەليس جاستىعىنان قۇرالعان 100 مەترلىك رەليس قويىلعان. ”ەڭ العاشقى اعاش جاستىقتان كەيىنگى سەمەنت جاستىققا دەيىن، سەمەنت كەڭ جاستىققا دەيىن، ونان قازىرگى تۇتاس تۇلعالىق جول بولەكشەسىنە دەيىن، ءار ءتۇرلى رەليس جاستىعى ءبىر ءداۋىردىڭ ىقشام كورىنىسى بولىپ، جۇڭگو تەمىر جولىنىڭ قارىشتاپ دامۋىنا كۋا بولدى“ دەدى تەمىر جول عىلىم اكادەمياسى توبى سەرىكتەستىگىنىڭ باس ديرەكتورى لي شۋەفىڭ.

تاياۋدا پويەز قاتىناعان كوپتەگەن جوعارى قارقىندىق تەمىر جول لەنياسىنا ەڭ وزىق 100 مەترلىك جوعارى قارقىندىق تەمىر جول اۋىر رەليسى جاتقىزىلدى.

”پويەزدىڭ جىلدام، ورنىقتى ءجۇرۋى ءۇشىن، بولات رەليستىڭ دانەكەرلەنۋ ساڭلاۋى از بولۋى، 100 مەتر ۇزىندىقتاعى جوعارى جىلدامدىقتى اۋىر رەليس بولۋى كەرەك“. مەملەكەتتىك تەمىر جول توبى رەليس جانە سيگنال ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى زىڭ شيانحاي: ”25 مەترلىك بولات رەليستەن 100 مەترلىك اۋىر رەليسكە دەيىنگى ارالىقتا جاڭاشا مەملەكەتتىك ءتۇزىلىستىڭ ابزالدىعىنا سۇيەندىك“ دەدى.

قيىن تۇيىندەردەن قامال الۋ ءۇشىن، تەمىر جول عىلىم اكادەمياسى وراسان زور سىناق جاساپ، بولات رەليستىڭ ەڭ تاماشا تەحنيكالىق پارامەترلەرىن تۇراقتاندىردى؛ انشان بولات - تەمىر زاۆودى، پانجىحۋا بولات - تەمىر زاۆودى، باۋتوۋ بولات - تەمىر زاۆودى، ۋحان بولات - تەمىر زاۆودى سياقتى ەل ىشىندەگى بولات كاسىپورىندارى بىرلەسىپ قامال الدى، سونىمەن بىرگە سىناق رەتىندە جاسادى؛ ءوندىرىس، وقىتۋ، زەرتتەۋ كوپ جاق سەلبەسىپ، ەل ءىشى - سىرتىنداعى 100 دەن استام پاتەنت تەحنيكاسىنان قامال الدى... بۇگىنگى تاڭدا جۇڭگونىڭ جوعارى قارقىندىق اۋىر رەليسىنىڭ ءار ءبىر مەترىنىڭ تەگىستىك پارقى 3 دانا A4 قاعازدىڭ قالىڭدىعىنان اسىپ كەتپەيدى، قاسيەتى دۇنيە ءجۇزى بويىنشا الدىڭعى قاتارعا ءوتتى.

ءدال جۇڭگو كۇشى بۇگىنگى جۇڭگو تەمىر جول تورابىنىڭ بۇكىل ەلدەگى 200 مىڭنان استام حالىق سانى بار قالالاردىڭ %99 ىن، جوعارى قارقىندىق تەمىر جول تورابىنىڭ 500 مىڭنان استام حالىق سانى بار قالالاردىڭ %96 ىن قامتىپ، دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ وسىزاماندانعان تەمىر جول تورابى مەن ەڭ دامىعان جوعارى قارقىندىق تەمىر جول تورىن قۇرىپ شىعۋعا مۇمكىندىك جاراتىپ، وسىزاماندانعان جۇڭگونىڭ ايبىندى جورىعىنىڭ كوركەم داستانىنا اينالدى.

دەربەس زەرتتەپ اشقان ”جوعارى قارقىندىق تەمىر جول ۇلكەن ميىنان“ جاڭا داۋىردەگى جۇڭگو رۋحىن سەزىنۋ

بيىل 6 - ايدا ”گۇلدەن“ اتتى جوعارى قارقىندىق پويەزى مەملەكەتتىك عىلىم - تەحنيكا العاباسارلىعى سيلىعىنىڭ ەرەكشە سيلىعىنا يە بولدى. ساعاتتىق جىلدامدىعى 350 كيلومەتر كەلەتىن جوعارى قارقىندىق ءبىر پويەز 40 مىڭ بولشەكتەن قۇرالادى، جاڭالىق اشۋ قايدان وڭاي بولسىن!

جۇڭگو جۇڭچى شەكتى جارنا سەرىكتەستىگىنىڭ اعا عالىمى ۋاڭ جۇن بىلاي دەپ تانىستىردى: ينتەرنەتتىك مەڭگەرۋ جۇيەسى ”جوعارى قارقىندىق تەمىر جول ۇلكەن ميى“ دەپ اتالادى. ءبىز كەزىندە شەتەل تەحنيكاسىنا سۇيەنىپ، پاراۆوز گرۋپپاسى تەحنيكاسىنىڭ جوعارىلاۋىنا تۇساۋ بولعان ەدىك.

”جاڭالىق اشۋدىڭ، دامۋدىڭ ىرىقتىلىق ۇقىعىن ءوز قولىمىزدا مىقتاپ يگەرۋىمىز كەرەك“. مەملەكەتتىك تەمىر جول توبى تەحنيكادا قامال الۋعا بەل بايلادى: سىناق تۇعىرى بولماسا ، ءوزىمىز اشامىز؛ توراپ چيپىن ساتىپ الا الماساق، ءوزىمىز زەرتتەپ جاسايمىز. تەحنيكالىق قۇجاتتاردان جۇيە قۇرىلىمىنا دەيىن، ءتۇرلى - ءتۇستى قاتتى بولشەك فورمالارىنان ۇساق بولشەكتەردى سىناۋعا، شارتتى سيفردى سىناۋعا دەيىن 5 جىل ۋاقىت جۇمساپ، ەڭ سوڭىندا جوعارى قارقىندىق پويەز تورابىن مەڭگەرۋ جۇيەسىنىڭ شەشۋشى تەحنيكاسىندا تابىسقا جەتتى.

بۇگىنگى تاڭدا وسى دامىعان، دەربەستىك سيپاتقا يە ”ۇلكەن ميدىڭ“ ساندى مالىمەتتەردى جەتكىزۋ جىلدامدىعى بۇرىنعى ونىمدەردىكىنەن 60 ەسە، جەتكىزۋ سيىمدىلىعى 100 ەسە ارتتى.

ءدال وسىنداي ءوز كۇشىنە سۇيەنىپ ءوزىن الۋەتتەندىرەتىن جۇڭگو رۋحىنا سۇيەنە وتىرىپ، جۇڭگونىڭ جوعارى قارقىندىق تەمىر جولى جوقتان بار بولدى، ەنگىزۋدەن، سىڭىرۋدەن، قابىلداۋدان قايتالاي جاڭالىق اشۋعا دەيىن، جۇڭگونىڭ قارقىنىن ۇزدىكسىز جاڭالاپ، جۇڭگونىڭ ارقا تىرەگىن سومدادى. گۇلدەن اتتى پويەزدە قولدانىلعان 254 ءتۇرلى ماڭىزدى ولشەمنىڭ ىشىندە جۇڭگو ولشەمى %84 كە جەتتى.

جاڭالىق جاراتۋدىڭ شەگى جوق. قازىر جۇڭگونىڭ جۇڭچى چاڭچۇن، چيڭداۋ ەكى بازاسىندا جاڭا بۋىن گۇلدەن اتتى پاراۆوز گرۋپپاسىنداعى پويەز − CR450 ۇلگى پويەزى وندىرىلۋدە، بيىل جىل سوڭىندا رەسمي جاسالىپ بولىپ، دۇنيە جۇزىلىك جوعارى قارقىندىق تەمىر جولدىڭ كوپ ءتۇرلى تەحنيكالىق بوستىعىن تولتىرادى.

سىرتقا بەت العان ”جۇڭگونىڭ جوعارى قارقىندىق تەمىر جولىنان“ جاڭا داۋىردەگى جۇڭگونىڭ وبرازىن سەزىنۋ

جاكارتا - باندۇڭ جوعارى قارقىندىق تەمىر جولى جۇڭگونىڭ جوعارى قارقىندىق تەمىر جولىنىڭ تۇتاس جۇيەمەن، تولىق فاكتورمەن، تۇتاس كاسىپ تىزبەگىمەن سىرتقا شىعۋىنداعى ”ءبىرىنشى تاپسىرىس“ −− جۇڭگونىڭ اشىق، سيىسىمدى بولۋىنىڭ جاندى ۇلگىسى.

يندونەزيانىڭ باندۇڭىنداعى ۇكىمەت قىزمەتكەرى حاراكار: ”جاكارتا - باندۇڭ جوعارى قارقىندى پويەزىنە وتىرۋ −− مەنىڭ ەڭ تاماشا كەشىرمەلەرىمنىڭ ءبىرى“ دەدى. تەگالۋار ۆوكزالىنىڭ يندونەزيالىق ينجەنەرى گالان سۆاندالۋ: ”جاكارتا - باندۇڭ جوعارى قارقىندىق تەمىر جولىنىڭ بويىنداعى بارلىق جەردە يندونەزيانىڭ قۇرىلىسشىلارى بار، مەن سياقتى ىستەي ءجۇرىپ ۇيرەنگەن تەحنيكتەر وتە كوپ“.

جاكارتا - باندۇڭ جوعارى قارقىندىق تەمىر جولى قۇرىلىسى كەزىندە ％75 تەن استام قىزمەت وتەۋ جانە ساتىپ الۋ يندونەزيانىڭ جەرگىلىكتى ورنىنا تيەسەلى بولدى، جيىنى 51 مىڭ ادام - رەت جۇمىستانۋعا باستاماشىلىق ەتىلدى؛ جۇمىس جۇرگىزۋ كەزىندە يندونەزياعا 1 - توپتا 160 نەشە جوعارى قارقىندى پويەز شوفەرى قاتارلى تەحنيكتەر باۋلىپ بەرىلىپ، جەلى بويىنداعى وڭىرلەردىڭ ”جاكارتا - باندۇڭ جوعارى قارقىندىق تەمىر جول ەكونوميكالىق بەلدەۋىن“ قۇرۋىنا پارمەندى جەتەكشىلىك ەتىلدى، جاكارتا - باندۇڭ جوعارى قارقىندىق تەمىر جولى جەرگىلىكتى ورىننىڭ بايۋ جولىنا، باقىت جولىنا، الاڭسىز جولىنا اينالدى.

جاكارتا - باندۇڭ جوعارى قارقىندىق تەمىر جولى عانا ەمەس. جۇڭگو - ەۆروپا كەزەكشى پويەزى تۇيىندەردى، جەلىلەردى تۇتاستىرىپ، ەۆروپانىڭ 25 مەملەكەتىنىڭ 223 قالاسىنا قاتىنادى، ازياداعى 11 مەملەكەتتىڭ 100 دەن استام قالاسىن تۇتاستىردى؛ جۇڭگو - لاوس تەمىر جولى ىسكە قوسىلعاننان بەرى تۇتاس جەلىدە جالپى 43 ميلليون توننادان استام جۇك تاسىمالداندى... جۇڭگو تەمىر جولى ارشىندى قاداممەن سىرتقا شىعىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ وسىزاماندانۋىنا جۇڭگو اقىل - پاراساتىن، جۇڭگو جوباسىن ارناپ، جاۋاپكەرشىلىك ارقالايتىن ءىرى ەلدىڭ كەڭ پەيىلىن جاندى ءتۇسىندىردى: ”دۇنيە ءجۇزى جاقسى بولسا، جۇڭگو دا جاقسى بولادى؛ جۇڭگو جاقسى بولسا، دۇنيە ءجۇزى دە ءتىپتى دە جاقسى بولادى“.

75 جىلدا ارىنداي العا باسىپ، جاڭا داۋىردە قارىشتاپ دامىعان جۇڭگونىڭ جوعارى قارقىندىق تەمىر جولى ۇلتتىڭ گۇلدەنۋ جولىنداعى جارقىراعان تانىسقىعا اينالدى. گۇلدەن اتتى پويەزگە وتىرىپ جۇڭگوعا كوز جىبەرسەك، بارلىق جەردەن جالىندى ومىرشەڭدىك كۇشتى سەزىنەمىز: ”بارعىڭىز كەلسە، ەمىن – ەركىن ساياحاتتاي بەرەسىز!“ بەيجيڭ - شاڭحاي جوعارى قارقىندىق تەمىر جولىنىڭ جالپى ۇزىندىعى 1318 كيلومەتر، ەڭ تەز بولعاندا 4 ساعات 18 مينۋتتا كوزدەگەن جەرگە جەتەدى؛ گۇيياڭ - ناننيڭ جوعارى قارقىندىق تەمىر جولى ”الۋان ءتۇستى گۇيجوۋ“ مەن ”كورىكتى گۋاڭشيدى“ تۇتاستىرىپ، جارىم كۇندە ەكى ولكەنى ارالاۋدى جۇزەگە اسىردى.

ۋاقىتتىڭ جورىعى ۇلتتىڭ گۇلدەنۋىنە قادام تاستادى. ”سقۇلشىنا كۇرەسىپ، ەرلىكپەن ورگە ۇمتىلىپ، دەربەس جاڭالىق جاراتۋدىڭ جاڭا ناتيجەلەرىن جاراتتىق“. گۇلدەن اتتى پويەزدەر جاڭالىق اشۋ قوزعاۋشى كۇشىن تاسقىنداتىپ، ۋاقىت پەن كەڭىستىك ارالىعىن قايتا قالىپتاستىرىپ، جۇڭگونىڭ ۇلان - بايتاق دالاسىن بۇرىن بولماعان تاسىلمەن تۇتاستىرىپ، وسىزاماندانعان ايبىندى جاڭا كارتينالاردى سالۋدا.

كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى