بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى    

حالىق تورابى>>كوپ بەتتىك حابارلار

ۇكىمەت قىزمەتىنەن بايانداما(3)

2019.05.23 15:46     كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى

  2. 2019-جىلعى ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدىڭ جالپى تۇلعالىق تالاپتارى جانە ساياساتتىق باعدارى

  ۇستەگى جىل ‐‐ جاڭا جۇڭگو قۇرىلعاندىعىنىڭ 70 جىلدىعى، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋ، ٴبىرىنشى 100 جىلدىق كۇرەس نىساناسىن جۇزەگە اسىرۋداعى شەشۋشى جىل. ۇكىمەت قىزمەتىن ويداعىداي ورىنداۋ ٴۇشىن، شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ پارمەندى باسشىلىعىندا، شي جينپيڭ جاڭا ٴداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىن جەتەكشى ەتىپ، پارتيانىڭ 19-قۇرىلتايى مەن 19-كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ەكىنشى، ٴۇشىنشى جالپى ماجىلىستەرىنىڭ رۋحىن جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، ”بەستى ٴبىرتۇلعالاندىرۋ“ جالپى تۇلعالىق ورنالاستىرۋىن ٴبىرتۇتاس ىلگەرىلەتىپ، ”ٴتورتتى جاپپاي ورىنداۋ“ ستراتەگيالىق ورنالاستىرۋىن سايكەستى ىلگەرىلەتىپ، قىزمەتتى ورنىقتىلىق بارىسىندا ىلگەرىلەتۋ سىندى نەگىزگى ارناعا تاباندى بولىپ، جاڭا دامۋ ۇستانىمىنان جازباي، جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتۋگە، ۇسىنىم جاعىنداعى قۇرىلىمدىق رەفورمانى نەگىزگى جەلى ەتۋگە، بازارلاندىرۋ رەفورماسىن ىشكەرىلەتۋگە، جوعارى دەڭگەيدەگى ەسىك اشۋدى ۇلعايتۋعا تاباندى بولىپ، وسىزاماندانعان ەكونوميكالىق جۇيە قۇرۋدى جەدەلدەتىپ، ٴۇش ٴىرى قامال الۋ شايقاسىن جالعاستى ويداعىداي جۇرگىزىپ، ميكرو سۋبيەكتىلەردىڭ ومىرشەڭدىگىن ىنتالاندىرۋعا كۇش سالىپ، ماكرولىق تىزگىندەۋدە جاڭالىق اشىپ جانە ونى كەمەلدەندىرىپ، ورنىقتى ارتتىرۋ، رەفورمانى جەبەۋ، قۇرىلىمدى رەتتەۋ، حالىق تۇرمىسىنا تيىمدىلىك جاساۋ، حاۋىپ-قاتەردىڭ الدىن الۋ، ورنىقتىلىقتى قورعاۋ قىزمەتتەرىن ٴبىرتۇتاس ىلگەرىلەتىپ، ەكونوميكا اينالىمىنىڭ ۇيلەسىمدى ارالىعىن ساقتاپ، جۇمىستانۋدى، فينانستى، سىرتقى ساۋدانى، شەتەل قارجىسىن، قارجى قوسۋدى، مەجەلى مەرزىمدى اناعۇرلىم ورنىقتىرىپ، بازار سەنىمىن ارتتىرىپ، حالىق بۇقاراسىنىڭ تابىس سەزىمىن، باقىت سەزىمىن، حاۋىپسىزدىك سەزىمىن ارتتىرىپ، ەكونوميكانىڭ ٴۇرتىس، اقاۋسىز دامۋى مەن قوعامدىق جالپى جاعدايدىڭ ورنىقتىلىعىن ساقتاپ، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋدى جۇزەگە اسىرۋعا شەشۋشى نەگىز قالاپ، جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسى قۇرىلعاندىعىنىڭ 70 جىلدىعىن سۇبەلى تابىستارمەن قارسى الۋ كەرەك.

  ىشكى-سىرتقى جاعدايعا جان-جاقتى تالداۋ جاساعاندا، بيىل ەلىمىزدىڭ دامۋى اناعۇرلىم كۇردەلى، اناعۇرلىم قيىن ورتاعا ٴدوپ كەلىپ وتىر، مەجەلەۋگە بولاتىن جانە مەجەلەۋ قيىن حاۋىپ-قاتەرلەر مەن سىن-سايىستار ٴتىپتى دە كوبەيۋدە جانە ۇلعايۋدا، سۇراپىل شايقاستار جۇرگىزۋگە ساقاداي ساي بولۋ كەرەك. قيىنشىلىقتى تومەن مەجەلەۋگە، سەنىمنەن اۋىتقۋعا، قايراتتان قايتۋعا بولمايدى. ەلىمىزدىڭ دامۋى ٴالى دە ماڭىزدى ستراتەگيالىق وراي مەزگىلىندە تۇر، ەكونوميكانىڭ توزىمدىلىگى جاقسى، كومەسكى كۇشى وراسان زور، تولاسسىز تاسقىنداعان جاسامپازدىق ومىرشەڭدىك قۋاتقا يە، حالىق بۇقاراسىنىڭ تاماشا تۇرمىسقا دەگەن تالپىنىسى توتەنشە كۇشتى. بىزدە ٴتۇرلى قيىنشىلىقتار مەن سىن-سايىستاردى جەڭىپ شىعاتىن مىزعىماس ەرىك-جىگەر مەن قابىلەت بار، ەكونوميكانىڭ ۇزاق ۋاقىت جاقسى بەتالىسقا قاراي دامۋ اۋقىمى وزگەرگەن جوق، ٴارى وزگەرمەيدى.

  بيىلعى ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدىڭ باستى مەجەلى نىساناسى: ىشكى ٴوندىرىستىڭ جالپى قۇنى %6 ‐‐ %6.5 ارتادى؛ قالا-قالاشىقتاعى تىڭنان جۇمىستاناتىنداردىڭ سانى 11 ميلليوننان اسادى، قالا-قالاشىقتا انىقتالاتىن جۇمىسسىزدىق مولشەرى %5.5 اينالاسىندا بولادى، قالا-قالاشىقتا تىزىمدەلگەن جۇمىسسىزدىق مولشەرى %4.5 كولەمىندە بولادى؛ تۇرعىنداردىڭ تۇتىنۋ باعاسىنىڭ قىمباتتاۋ شاماسى %3 اينالاسىندا بولادى؛ حالىقارالىق كىرىس-شىعىستا نەگىزىنەن تەپە-تەڭدىك ساقتالىپ، يمپورت-ەكسپورت ساپاسى ورنىقتىلىق بارىسىندا جوعارىلايدى؛ ماكرولىق سۇيمەن شاماسى نەگىزىنەن ورنىقتىلىقتى ساقتاپ، فينانستىق، قازىنالىق حاۋىپ-قاتەردەن ۇتىمدى ساقتانادى؛ اۋىل-قىستاقتا 10 ميلليوننان استام ادام كەدەيلىكتەن ارىلدى، تۇرعىندار كىرىسىنىڭ ارتۋى مەن ەكونوميكانىڭ ارتۋى نەگىزىنەن تەڭ بولادى؛ ەكولوگيالىق ورتا اناعۇرلىم جاقسارادى، ىشكى ٴوندىرىستىڭ جالپى قۇنىنداعى ەنەرگيانىڭ بىرلىكتىك سارىبى %3 اينالاسىندا تومەندەيدى، باستى لاس زاتتاردىڭ شىعارىلۋ مولشەرى ۇزدىكسىز تومەندەيدى. جوعارىداعى باستى مەجەلى نىسانا جوعارى ساپالى دامۋدى جەبەۋ تالابىن كورسەتەدى، ول ەلىمىزدىڭ دامۋ ٴىس جۇزىندىگىنە ۇيلەسەدى، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋ نىساناسىمەن ٴوزارا سايكەسەدى، ٴارى بەلسەندى دە ۇيلەسىمدى. بۇل نىسانالاردى ورىنداۋ ٴۇشىن جاپالى قۇلشىنىستار جاساۋعا تۋرا كەلەدى.

  ماكرولىق ساياساتتىڭ بەتالىسىن دۇرىس مەڭگەرىپ، بەلسەندى قازىنا ساياساتى مەن ورنىقتى اقشا ساياساتىن جالعاستى اتقارىپ، جۇمىستانۋدى الدىڭعى ورىنعا قويۋ ساياساتىن اتقارىپ، ساياساتتى سايكەستىرۋدى كۇشەيتىپ، ەكونوميكالىق اينالىمنىڭ ۇيلەسىمدى ارالىقتا بولۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتىپ، ەكونوميكانىڭ، قوعامنىڭ ٴۇرتىس، اقاۋسىز دامۋىن جەبەۋ كەرەك.

  بەلسەندى قازىنا ساياساتىنىڭ كۇشىن ارتتىرىپ، ونىمدىلىگىن جوعارىلاتۋ كەرەك. بيىل قىزىل سيفر %2.8 بويىنشا ورنالاستىرىلىپ، بىلتىرعى مەجە ەسەپتەگىدەن 0.2 پايىز جوعارىلايدى؛ قازىنالىق قىزىل سيفر 2 تريلليون 760 ميلليارد يۋان بولادى، مۇنىڭ ىشىندە ورتالىق قازىنانىڭ قىزىل سيفرى ٴبىر تريلليون 830 ميلليارد يۋان، جەرگىلىكتى قازىنانىڭ قىزىل سيفرى 930 ميلليارد يۋان بولادى. قىزىل سيفر مولشەرى لايىقتى كولەمدە ارتادى، مۇندا قازىنالىق كىرىس-شىعىس، ارناۋلى تاراتىلاتىن زايوم قاتارلى فاكتورلار جان-جاقتى سكەرىلىپ، بۇدان بىلاي تۋىلۋى مۇمكىن قاتەرلەرگە توتەپ بەرۋ ٴۇشىن ساياساتتىق مۇمكىندىك قالدىرۋ دا ويلاستىرىلدى. بيىل قازىنالىق شىعىس 23 تريلليون يۋاننان اسىپ، %6.5 ارتادى. ورتالىقتىڭ جەرگىلىكتى ورىندارعا تەڭگەرىلمەلى اۋدارىپ تولەيتىن شىعىسى %10.9 ارتادى. اۋدان دارەجەلى نەگىزگى قازىنا قۋاتىن قامتاماسىزداندىرۋ مەحانيزمى رەفورمالانىپ جانە كەمەلدەندىرىلىپ، قيىنشىلىعى بار وڭىرلەردىڭ قازىنالىق اينالىمداعى اۋىرتپالىعى جەڭىلدەپ، نەگىزگى حالىق تۇرمىسىن قامتاماسىزداندىرۋدا ماسەلە شىعارماۋعا شىنايى مۇمكىندىك جاسالادى.

  ورنىقتى اقشا ساياساتىن ۇيلەسىمدى بوساتۋ جانە قاتايتۋ كەرەك. كەڭ ماعىناداعى اقشا M2 مەن قوعامدىق قارجى قۇراۋ كولەمىنىڭ ارتۋىن ىشكى ٴوندىرىس جالپى قۇنىنىڭ اتامالى ارتۋىمەن ٴوزارا سايكەستىرىپ، ەكونوميكالىق اينالىمنىڭ ۇيلەسىمدى ارالىقتى ساقتاۋ قاجەتىن اناعۇرلىم ويداعىداي قاناعاتتاندىرۋ كەرەك. ناقتىلى اتقارۋ بارىسىندا اقشا ۇسىنىمىنىڭ باس تيەگىن ويداعىداي مىقتى يگەرىپ، ”قارجىنى توپەلەپ توكپەۋ“، سونىمەن بىرگە كوپ ٴتۇرلى اقشا ساياساتى قۇرالىن يكەمدى پايدالانۋ، اقشا ساياساتىنىڭ جەتكىزۋ ارناسىن ىركىلىسسىزدەندىرىپ، اينالىمنىڭ ۇيلەسىمدى، جەتكىلىكتى بولۋىن ساقتاپ، تۇلعالى شارۋاشىلىقتىڭ، وتە-موتە حالىقتىق كاسىپورىنداردىڭ جانە شاعىن، تابىسى ماردىمسىز كاسىپورىنداردىڭ قارجى قۇراۋى قيىن، قارجى قۇراۋ قۇنى جوعارى بولۋ ماسەلەسىن ۇتىمدى شەشىپ، فينانستىق حاۋىپ-قاتەرلەردەن ساقتانۋ جانە ونى جويۋ كەرەك. ٴوسىمدى بازارلاندىرۋ رەفورماسىن ىشكەرىلەي جۇرگىزىپ، ناقتى ٴوسىم دەڭگەيىن تومەندەتۋ كەرەك. سىندىرىلىمنىڭ قالىپتاسۋ مەحانيزمىن كەمەلدەندىرىپ، حالىق اقشاسى سىندىرىلىمىنىڭ ۇيلەسىمدى تەپە-تەڭدىك دەڭگەيىندەگى نەگىزگى ورنىقتىلىعىن ساقتاۋ كەرەك.

  جۇمىستانۋدى الدىڭعى ورىنعا قويۋ ساياساتىن جاپپاي تەبىندى جۇرگىزۋ كەرەك. جۇمىستانۋ ‐‐ حالىق تۇرمىسىنىڭ نەگىزى، بايلىقتىڭ قاينارى. بيىل تۇڭعىش رەت جۇمىستانۋدى الدىڭعى ورىنعا قويۋ ساياساتىن ماكرولىق ساياسات دەڭگەيىنە كوتەرۋدەگى ماقسات: ٴارقايسى جاقتاردى جۇمىستانۋعا ٴمان بەرۋگە، جۇمىستانۋعا قولداۋ كورسەتۋگە جەتەكتەۋدى كۇشەيتۋ. كەزەكتەگى جانە بۇدان بىلايعى ٴبىر مەزگىلدە ەلىمىزدىڭ جۇمىستانۋ جالپى قىسىمى تومەندەمەيدى، قۇرىلىمدىق قايشىلىقتار كورنەكتى بولادى، ىقپال تۋدىراتىن تىڭ فاكتورلار ٴالى دە كوبەيەدى، سوندىقتان جۇمىستانۋدى اناعۇرلىم كورنەكتى ورىنعا قويۋ قاجەت. ارتۋدى ورنىقتىرۋدا الدىمەن جۇمىستانۋعا كەپىلدىك ەتۋ كەرەك. بيىل قالا-قالاشىقتاردا تىڭنان جۇمىستانۋدى مەجەلى نىسانانى جۇزەگە اسىرۋ نەگىزىندە، سوڭعى بىرنەشە جىلداعى ناقتى كولەمگە جەتكىزۋگە كۇش سالىپ، قالا-قالاشىقتارداعى ەڭبەككۇشتەردىڭ جۇمىستانۋىن قامتاماسىزداندىرۋمەن بىرگە اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى ارتىق ەڭبەككۇشتەردى باسقا كاسىپتەرمەن جۇمىستاندىرۋعا مۇمكىندىك قالدىرۋىمىز كەرەك. جۇمىستانۋ ورنىقتى بولسا، كىرىس مولايسا، قايراتىمىز ەسەلەپ ارتاتىن بولادى.

  ۇسىنىم جاعىنداعى قۇرىلىمدىق رەفورمانى باستى ارقاۋ ەتۋگە ۇزدىكسىز تاباندى بولىپ، ”بەكەمدەۋ، نىعايتۋ، جوعارىلاتۋ، ىركىلىسسىزدەندىرۋ“ جاعىندا كۇش سالۋ كەرەك. رەفورما ادىستەرىن اناعۇرلىم كوبىرەك قولدانىپ، بازارلاندىرۋ، زاڭمەن باسقارۋ تاسىلدەرىن اناعۇرلىم كوبىرەك پايدالانىپ، ”ٴۇشتى ازايتۋ، ٴبىردى تومەندەتۋ، ٴبىردى تولىقتاۋ“ جەتىستىكتەرىن بەكەمدەۋ، ميكرولىق سۋبيەكتىلەردىڭ ومىرشەڭدىگىن نىعايتىپ، كاسىپ سالالارى جەلىسىنىڭ دەڭگەيىن جوعارىلاتىپ، حالىق شارۋاشىلىعىنىڭ اينالىمىن ىركىلىسسىزدەندىرىپ، ەكونوميكانىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنا دەم بەرۋ كەرەك.

  ٴۇش ٴىرى قامال الۋ شايقاسىن ۇزدىكسىز ويداعىداي جۇرگىزىپ، كۇشتى ٴدال جۇمساپ، ناقتى ونىمدىلىكپەن ساناسۋ كەرەك. ٴىرى حاۋىپ-قاتەرلەردەن ساقتانۋدا جانە ونى جويۋدا تومەنگى شەك يدەياسىن كۇشەيتىپ، قۇرىلىمدىق سيپاتتى ارتىق سۇيمەندى الاستاۋعا تاباندى بولۋ، فينانس بازارىنداعى قالىپسىز تولقۋلاردان ساقتانىپ، جەرگىلىكتى ۇكىمەتتەردىڭ قارىز حاۋىپ-قاتەرىن ۇيلەسىمدى ٴبىر جايلى ەتىپ، سىرتتان كىرەتىن حاۋىپ-قاتەردەن ساقتانۋ جانە ونى تىزگىندەۋ كەرەك. كەدەيلەردى سەبەبىن ٴدال تاۋىپ سۇيەمەلدەۋدە قازىرگى ولشەمگە تاباندى بولىپ، ەرەكشە كەدەي وڭىرلەر مەن ەرەكشە قيىنشىلىعى بار جۇرتشىلىققا نازار اۋدارىپ، قامال الۋ تەبىنىن ارتتىرىپ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋ ساپاسىن جوعارىلاتۋ كەرەك. لاستانۋدان ساقتانۋ جانە ونى وڭاۋدا كوك اسپاندى قورعاۋ شايقاسىندا جەڭىسكە جەتۋ قاتارلى ٴتۇيىندى مىندەتتەردى نازارعا الا وتىرىپ، ٴبىرتۇتاس جوسپارلاپ، تەڭ ٴمان بەرىپ، ۇستىنەن وڭاۋ مەن تۇبىرىنەن وڭاۋدى ۇشتاستىرىپ، ەكولوگيالىق ورتانىڭ ساپاسىن ۇزدىكسىز جاقسارتۋ كەرەك.
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
 
  بۇل حابارعا باعاڭىز
  • 1. جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
    2. قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
    3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
    4. ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
  • ورتالىق
  • ەل ءىشى
  • شينجياڭ
  • حالىقارا

سۋرەتتى حابار